- 1. 1 TÀI LIỆU ÔN TẬP LÍ THUYẾT À ÔN TH LÍ (CB) TNTHPT À I H 2011 HƯƠN I. DAO ỘN Ơ I. DAO ỘN IỀU HOÀ 1. Phương trình dao động: - Định nghĩa: dđđh là một trong dđ được tế bào miêu tả vị 1 ấn định luật dạng cos (hoặc sin), nhập ê A, , là những hằng số - Chu kì: T = 1 f = 2 = t n (trong ê n là số giao động vật tiến hành nhập thời hạn t) + Chu kì T: Là khoảng tầm thời hạn nhằm vật tiến hành được một dđ toàn phần. Đơn vị của chu kì là giây (s). + Tần số f: Là số dđ toàn phần tiến hành được trong một giây. Đơn vị là Héc (Hz). - Tần số góc: = 2f = 2 T ; - Phương trình dao động: x = Acos(t + ) + x : Li phỏng dđ, là khoảng cách kể từ VTCB cho tới địa điểm của vật bên trên thời khắc t đang được xét (cm) + A: Biên phỏng dđ, là li phỏng cực lớn (cm). Đặc trưng mang lại phỏng mạnh yếu hèn của dđđh. Biên phỏng càng rộng lớn tích điện dđ càng rộng lớn. Năng lượng của vật dđđh tỉ lệ thành phần với bình phương của biên phỏng. + : Tần số góc của dđ (rad/s). Đặc trưng cho việc biến hóa thiên nhanh chóng chậm rì rì của những hiện trạng của dđđh. Tần số góc của dđ càng rộng lớn thì những hiện trạng của dđ biến hóa càng nhanh chóng. + : Pha thuở đầu của dđ (rad). Để xác lập hiện trạng thuở đầu của dđ, là đại lượng cần thiết khi tổ hợp dđ. + (t + ) : Pha của dđ bên trên thời khắc t đang được xét Lưu ý : Trong quy trình vật dđ thì li phỏng biến hóa thiên điều tiết theo đòi hàm số cos (x thay cho thay đổi theo đòi thời hạn t), nhưng các đại lượng A, , là những hằng số. Riêng A, là những hằng số dương. 2. ận tốc tức thời: v = x’ = -Asin(t + ) = Acos(t + +/2) v luôn luôn nằm trong chiều với chiều vận động (vật vận động theo hướng dương thì v>0, theo hướng âm thì v<0) 3. ia tốc tức thời: a = v’ = x’’ = -2 Acos(t + ) = 2 Acos(t + + ) = -2 x ; a luôn luôn thiên về địa điểm cân nặng bằng 4. ật ở T B: x = 0; vMax = A; aMin = 0 ật ở biên: x = ± A; vMin = 0; aMax = 2 A 5. Hệ thức độc lập: 2 2 2 ( ) v A x ; a = - 2 x . 6. ơ năng: 2 2 đ 1 W W W 2 t m A = 1 2 kA2 = hằng số. Với 2 2 2 2 2 đ 1 1 W sin ( ) Wsin ( ) 2 2 mv m A t t 2 2 2 2 2 21 1 W ( ) W s ( ) 2 2 t m x m A cos t teo t 7. Chú ý: Khi vật giao động điều hoà với tần số góc là , tần số f, chu kỳ luân hồi T. Thì: - Vận tốc biến hóa thiên điều tiết nằm trong , f và T tuy nhiên sớm (nhanh) trộn rộng lớn li phỏng 1 góc /2. - Gia tốc biến hóa thiên điều tiết nằm trong , f và T tuy nhiên ngược trộn với li phỏng, sớm trộn rộng lớn véc tơ vận tốc tức thời góc /2. - Động năng và thế năng biến hóa thiên với tần số góc 2, tần số 2f, chu kỳ luân hồi T/2. - ông thức thay đổi sin trở nên cos và ngược lại: + Đổi trở nên cos: -cos = cos( + ) sin = cos( /2) + Đổi trở nên sin: cos = sin( /2) -sin = sin( + ) ==> v = -Asin(t + ) = Acos(t + + /2) ==> a = -2 Acos(t + ) = 2 Acos(t + + ) 8. hiều nhiều năm quỹ đạo: s = 2A 9. Quãng lối đi trong một chu kỳ luân hồi luôn luôn là 4A; nhập 50% chu kỳ luân hồi luôn luôn là 2A Quãng lối đi nhập l/4 chu kỳ luân hồi khi vật chuồn kể từ VTCB cho tới địa điểm biên hoặc ngược lại là A. 10. ác bước lập phương trình giao động nghiêng ngả điều hoà: x = Acos(t + ) - Tìm A : + Từ VTCB kéo vật 1 đoạn x0 rồi buông tay mang lại dđ thì A = x0 + Từ pt: A2 = x2 + v2 2 hoặc A2 = x2 + mv2 k + A = s/2 với s là chiều nhiều năm quĩ đạo vận động của vật ketnoitrithuc2013.blogspot.com - phân tách se kien thuc đua DH
- 2. 2 A -A x1x2 M2 M1 M'1 M'2 O + Từ ct : vmax = A ==> A = vmax + A = smax-smin 2 + Tìm : = k m ; = g l ; = 2f = 2 T ... + Tìm : Tùy theo đòi đầu bài xích. Chọn t = 0 là khi vật với li phỏng x = [ ] , véc tơ vận tốc tức thời v = [ ] ==> x = Acos = [ ] v = -Acos = [ ] ==> = [ ? ] Lưu ý: + Vật vận động theo hướng dương thì v > 0, ngược lại v < 0 + cũng có thể xđ bằng phương pháp v lối tròn trặn lượng giác và đk thuở đầu. 11. Khoảng thời hạn nhanh nhất nhằm vật chuồn từ vựng trí với li phỏng x1 cho tới x2 - Sử dụng ông tơ contact thân thiện giao động điều hoà và gửi lối tròn trặn đều. - Dựa nhập công thức của cđ tròn trặn đều: = .t ==> .T t 2 - Chú ý: là góc quét dọn được của bk nối vật cđ trong vòng tgian t và bởi vậy tao cần xđ tọa phỏng đầu x1 tương ứng góc 1 và tọa phỏng cuối x2 ứng góc 2. 12. Quãng lối vật chuồn được kể từ thời khắc t1 cho tới t2. - Số phiên vật giao động được trong vòng thời hạn t: 0 t n ... T ==> t = t2 – t1 = nT + t (n N; 0 ≤ t < T) - Quãng lối đi được nhập thời hạn nT là S1 = 4nA, nhập thời hạn t là S2. - Quãng lối tổng số là S = S1 + S2 - Lưu ý: + Nếu t = T/2 thì S2 = 2A + Tính S2 bằng phương pháp xác định trí x1, x2 và chiều vận động của vật bên trên trục Ox + Trong một vài tình huống hoàn toàn có thể giải câu hỏi bằng phương pháp dùng ông tơ contact thân thiện giao động điều hoà và vận động tròn trặn đều s giản dị rộng lớn. + Tốc phỏng khoảng của vật chuồn kể từ thời khắc t1 cho tới t2: 2 1 tb S v t t với S là quãng lối tính như bên trên. 13. Bài toán tính quãng lối lớn số 1 và nhỏ nhất vật chuồn được trong vòng thời hạn 0 < t < T/2. - Vật với véc tơ vận tốc tức thời rộng lớn nhất lúc qua quýt VTCB, nhỏ nhất lúc qua quýt địa điểm biên nên nhập và một khoảng tầm thời gian quãng lối đi được càng rộng lớn khi vật ở càng ngay sát VTCB và càng nhỏ khi càng ngay sát địa điểm biên. - Sử dụng ông tơ contact thân thiện giao động điều hoà và chuyển động tròn trặn đều. Góc quét dọn = t. - Quãng lối rộng lớn nhất lúc vật chuồn kể từ M1 cho tới M2 đối xứng qua trục sin (hình 1) max 2Asin 2 S - Quãng lối nhỏ nhất lúc vật chuồn kể từ M1 cho tới M2 đối xứng qua quýt trục cos (hình 2) 2 (1 os ) 2 minS A c - Lưu ý: Trong tình huống t > T/2 Tách ' 2 T t n t nhập ê * ;0 ' 2 T n N t + Trong thời gian 2 T n quãng lối luôn luôn là 2nA + Trong thời hạn t’ thì quãng lối lớn số 1, nhỏ nhất tính như bên trên. + Tốc phỏng khoảng lớn số 1 và nhỏ nhất của trong vòng thời hạn t: max ax tbm S v t và min tbmin S v t với Smax; Smin tính như bên trên. 1 . Bài toán xđ li phỏng véc tơ vận tốc tức thời dđ trước sau thời khắc t một khoảng tầm t * Xác ấn định góc quét dọn trong vòng thời hạn t : t . A-A MM 12 O P x xO 2 1 M M -A A P2 1P P 2 2 A x 0 x1 -A
- 3. 3 * Từ vị trí thuở đầu (OM1) quét dọn nửa đường kính một góc lùi (tiến) một góc , kể từ ê xác lập M2 rồi chiếu lên Ox xác định x. ách khác: ADCT lượng giác: Cos( ) = -Cos; Cos( + /2) = -Sin; Sin = 2 1 Cos ; Cos(a + b) = Cosa.Cosb – Sina.Sinb nhằm giải 1 . Bài toán xđ thời khắc vật trải qua địa điểm x đang được biết ho c v a t, Wđ l n loại n * Xác ấn định M0 phụ thuộc trộn ban đầu * Xác ấn định M phụ thuộc x (hoặc v, a, Wt, Wđ, F) * gí dụng công thức t (với OMM0 ) Lưu ý: Đề rời khỏi thông thường mang lại độ quý hiếm n nhỏ, còn nếu như n rộng lớn thì dò la quy luật nhằm suy rời khỏi nghiệm loại n. 16. Dao động với phương trình đ c biệt: * x = a Acos(t + ) với a = const - Biên phỏng là A, tần số góc là , trộn thuở đầu - x là toạ phỏng, x0 = Acos(t + ) là li phỏng. - Tọa phỏng địa điểm thăng bằng x = a, tọa phỏng địa điểm biên x = a A - Vận tốc v = x’ = x0’, tốc độ a = v’ = x” = x0” - Hệ thức độc lập: a = -2 x0 ; 2 2 2 0 ( ) v A x * x = a Acos2 (t + ) (ta hạ bậc) - Biên phỏng A/2; tần số góc 2, trộn thuở đầu 2. II. ON LẮ LÒ XO 1. T n số góc: k g m l ; chu kỳ: 2 2 m l T k g ; tần số: 1 1 2 2 k f T m Điều khiếu nại giao động điều hoà: Bỏ qua quýt yêu tinh sát, lực cản và vật giao động nhập số lượng giới hạn đàn hồi 2. ơ năng: 2 2 21 1 W 2 2 m A kA 3. * Độ biến tấu của lốc xoáy trực tiếp đứng khi vật ở VTCB: mg l k 2 l T g * Độ biến tấu của lốc xoáy khi vật ở VTCB với con cái rung lắc lò xo nằm bên trên mặt mày phẳng lì nghiêng với góc nghiêng α: sinmg l k 2 sin l T g + Chiều nhiều năm lốc xoáy bên trên VTCB: lCB = l0 + l (l0 là chiều nhiều năm tự nhiên) + Chiều nhiều năm cực kỳ tè (khi vật ở địa điểm cao nhất): lMin = l0 + l – A + Chiều nhiều năm cực lớn (khi vật ở địa điểm thấp nhất): lMax = l0 + l + A lCB = (lMin + lMax)/2 max minl -l A= 2 + Khi A >l (Với Ox phía xuống): - Thời gian giảo lốc xoáy nén 1 phiên là thời hạn nhanh nhất nhằm vật đi từ địa điểm x1 = -l cho tới x2 = -A. - Thời gian giảo lốc xoáy giãn 1 phiên là thời hạn nhanh nhất nhằm vật đi từ địa điểm x1 = -l cho tới x2 = A, Lưu ý: Trong một giao động (một chu kỳ) lốc xoáy nén 2 lần và giãn 2 lần . Lực kéo về hoặc lực hồi phục - Đặc điểm: * Là lực tạo nên giao động điều tiết mang lại vật. * Luôn thiên về VTCB * Biến thiên điều hoà nằm trong tần số với li độ - Lực thực hiện vật dđđh là lực hồi phục: Fhp = -kx = -m2 x ===> Fhp max = kA = m2 A là khi vật trải qua những địa điểm biên. Fhp min = 0 khi vật qua quýt VTCB. . Lực đàn hồi là lực fake vật về địa điểm lốc xoáy ko biến hóa dạng: x A -A l Nén 0 Giãn Hình vẽ thể hiện tại thời hạn lốc xoáy nén và giãn trong một chu kỳ l giãn O x A -A nén l giãnO x A -A Hình a (A < l) Hình b (A > l)
- 4. 4 Có khuôn khổ Fđh = kx (x là phỏng biến tấu của lò xo) * Với con cái rung lắc lốc xoáy ở ngang thì lực kéo về và lực đàn hồi là 1 trong những (vì bên trên VTCB lốc xoáy ko biến hóa dạng) * Với con cái rung lắc lốc xoáy trực tiếp đứng: + Độ rộng lớn lực đàn hồi với biểu thức: * Fđh = kl + x với chiều dương phía xuống * Fđh = kl - x với chiều dương phía lên + Lực đàn hồi cực lớn (lực kéo): FMax = k(l + A) = FKmax (lúc vật ở địa điểm thấp nhất) + Lực đàn hồi cực kỳ tiểu: * Nếu A < l FMin = k(l - A) = FKMin * Nếu A ≥ l FMin = 0 (lúc vật trải qua địa điểm lốc xoáy ko biến hóa dạng) ==> Lực đẩy (lực nén) đàn hồi cực kỳ đại: FNmax = k(A - l) (lúc vật ở địa điểm cao nhất) 6. Lưu ý: - Trong một giao động (một chu kỳ) lốc xoáy nén gấp đôi và giãn 2 lần - Vật dđđh thay đổi chiều vận động khi lực phục sinh đạt độ quý hiếm lớn số 1. - Thế năng của vật dđđh vị động năng của chính nó khi 2 A x 7. Một lốc xoáy có tính cứng k, chiều nhiều năm l được tách trở nên những lốc xoáy có tính cứng k1, k2, … và chiều nhiều năm ứng là l1, l2, … thì có: kl = k1l1 = k2l2 = … 8. Ghép lò xo: * Nối tiếp 1 2 1 1 1 ... k k k nằm trong treo một vật lượng như nhau thì: T2 = T1 2 + T2 2 * Song song: k = k1 + k2 + … nằm trong treo một vật lượng như nhau thì: 2 2 2 1 2 1 1 1 ... T T T 9. ắn lốc xoáy k nhập vật lượng m1 được chu kỳ luân hồi T1, nhập vật lượng mét vuông được T2, nhập vật khối lượng m1+m2 được chu kỳ luân hồi T3, nhập vật lượng m1 – mét vuông (m1 > m2) được chu kỳ luân hồi T4. Thì tao có: 2 2 2 3 1 2T T T và 2 2 2 4 1 2T T T 10. o chu kỳ luân hồi vị cách thức trùng phùng Để xác lập chu kỳ luân hồi T của một con cái rung lắc lốc xoáy (con rung lắc đơn) người tao đối chiếu với chu kỳ luân hồi T0 (đã biết) của một con rung lắc không giống (T T0). Hai con cái rung lắc gọi là trùng phùng khi bọn chúng bên cạnh đó trải qua một địa điểm xác lập theo đòi và một chiều. Thời gian giảo thân thiện nhì phiên trùng phùng 0 0 TT T T Nếu T > T0 = (n+1)T = nT0. Nếu T < T0 = nT = (n+1)T0. với n N* III. ON LẮ ƠN 1. T n số góc: g l ; chu kỳ: 2 2 l T g ; tần số: 1 1 2 2 g f T l Điều khiếu nại giao động điều hoà: Bỏ qua quýt yêu tinh sát, lực cản và 0 << 1 rad hoặc S0 << l - Chu kì dđ của con cái rung lắc đơn tùy thuộc vào phỏng cao, vĩ phỏng địa lí và sức nóng phỏng của môi trường thiên nhiên. Vì tốc độ rơi tự tại g phụ nằm trong nhập phỏng cao đối với mặt mày khu đất và vĩ phỏng địa lí, còn chiều nhiều năm của con cái rung lắc l tùy thuộc vào sức nóng phỏng. + Khi fake con cái rung lắc lên rất cao tốc độ rơi tự tại tách nên chu kì tăng. Chu kì tỉ lệ thành phần nghịch tặc với căn bậc nhì của tốc độ. + Khi sức nóng phỏng tăng, chiều nhiều năm con cái rung lắc tăng nên chu kì tăng. Chu kì tỉ lệ thành phần thuận với căn bậc hai phía nhiều năm con cái rung lắc. + Chu kì của con cái rung lắc ở phỏng cao h đối với mặt mày đất: ' R h T T R + Chu kì của con cái rung lắc ở sức nóng phỏng t’ đối với sức nóng phỏng t: 1 ' ' 1 t T T t + Khi chu kì dđ của con cái rung lắc đồng hồ đeo tay tăng thì đồng hồ đeo tay chạy chậm rì rì và ngược lại. ==> Thời gian giảo nhanh chóng chậm rì rì nhập t giây: ' ' T T t t T 2. Lực phục sinh : 2 sin s F mg mg mg m s l Lưu ý: + Với con cái rung lắc đơn lực phục sinh tỉ lệ thành phần thuận với lượng.
- 5. 5 + Với con cái rung lắc lốc xoáy lực phục sinh ko tùy thuộc vào lượng. 3. Phương trình dao động: s = S0cos(t + ) hoặc α = α0cos(t + ) với s = αl, S0 = α0l v = s’ = -S0sin(t + ) = -lα0sin(t + ) a = v’ = -2 S0cos(t + ) = -2 lα0cos(t + ) = -2 s = -2 αl - Lưu ý: S0 vào vai trò như A còn s vào vai trò như x . Hệ thức độc lập: * a = -2 s = -2 αl * 2 2 2 0 ( ) v S s * 2 2 2 2 2 0 2 2 v v l gl 5. ơ năng: 2 2 2 2 2 2 2 0 0 0 0 1 1 1 1 W 2 2 2 2 mg m S S mgl m l l = hằng số. - Cơ năng: W = Wt + Wđ + Thế năng: Wt = mgh = mg l (1 - cos) ( mg l 2 2 , nếu như nhỏ) + Động năng : Wđ = mv2 2 - ở địa điểm biên : W = Wtmax = mgh0 với h0 = l (1 - cos0) - ở VTCB : W = Wđmax = mv0 2 2 với v0 là véc tơ vận tốc tức thời cực lớn. - ở địa điểm bất kì : W = mg l (1 - cos) + mv2 2 - Vận tốc của con cái rung lắc khi qua quýt VTCB : v0 = 2g l (1 - cos0) - Vận tốc của con cái rung lắc khi qua quýt địa điểm với góc chéo : v = 2g l (cos - cos0) - Lực căng chạc : T = mv2 l + mgcos hoặc T = mg 3cosα – 2cosα0) 6. Tại và một điểm con cái rung lắc đơn chiều nhiều năm l1 với chu kỳ luân hồi T1, con cái rung lắc đơn chiều nhiều năm l2 với chu kỳ luân hồi T2, con cái rung lắc đơn chiều nhiều năm l1 + l2 với chu kỳ luân hồi T3,con cái rung lắc đơn chiều nhiều năm l1 - l2 (l1>l2) với chu kỳ luân hồi T4. Thì tao có: 2 2 2 3 1 2T = T +T và 2 2 2 4 1 2T = T -T 7. on rung lắc đơn với chu kỳ luân hồi đích thị T ở phỏng cao h1 sức nóng phỏng t1. Khi fake cho tới phỏng cao h2 sức nóng phỏng t2 thì tao có: 2 T h t T R Với R = 6400km là nửa đường kính Trái Đât, còn là thông số nở nhiều năm của thanh con cái rung lắc. 8. on rung lắc đơn với chu kỳ luân hồi đích thị T ở phỏng sâu sắc d1 sức nóng phỏng t1. Khi fake cho tới phỏng sâu sắc d2 sức nóng phỏng t2 thì tao có: 2 2 T d t T R - Lưu ý: * Nếu T > 0 thì đồng hồ đeo tay chạy chậm rì rì (đồng hồ nước điểm giây dùng con cái rung lắc đơn) * Nếu T < 0 thì đồng hồ đeo tay chạy nhanh * Nếu T = 0 thì đồng hồ đeo tay chạy đúng * Thời gian giảo chạy sai thường ngày (24h = 86400s): ΔT θ = 86400(s) T C«ng thøc tÝnh gÇn ®óng vÒ sù thay cho ®æi chu kú tæng qu¸t cña con cái l¾c ®¬n (chó ý lµ chØ ¸p dông mang lại sù thay ®æi c¸c yÕu tè lµ nhá): 0 cao sâuh hΔT αΔt Δg Δl = + + - + T' 2 R 2R 2g 2L 9. Khi con cái rung lắc đơn Chịu đựng thêm thắt tính năng của lực phụ ko đổi: - Lực phụ ko thay đổi thông thường là: * Lực quán tính: F ma , khuôn khổ F = yêu tinh ( F a ) Lưu ý: + Chuyển động nhanh chóng dần dần đều a v (v được bố trí theo hướng gửi động) + Chuyển động chậm rì rì dần dần đều a v * Lực năng lượng điện trường: F qE , khuôn khổ F = qE (Nếu q > 0 F E ; còn nếu như q < 0 F E ) * Lực đẩy Ácsimét: F = DgV ( F luông trực tiếp đứng phía lên) Trong đó: D là lượng riêng biệt của hóa học lỏng hoặc hóa học khí. g là tốc độ rơi tự tại.
- 6. 6 V là thể tích của phần vật chìm ngập trong hóa học lỏng hoặc hóa học khí ê. - Khi đó: 'P P.. F gọi là trọng tải hiệu dụng hoặc trọng tải biểu loài kiến (có tầm quan trọng như trọng tải P.. ) ' F g g m gọi là tốc độ trọng ngôi trường hiệu dụng hoặc tốc độ trọng ngôi trường biểu loài kiến. hu kỳ giao động của con cái rung lắc đơn khi đó: l T' = 2π g' - Các tình huống đặc biệt: * F với phương ngang: + Tại VTCB chạc treo chéo với phương trực tiếp đứng một góc có: tan F P + 2 2 ' ( ) F g g m * F với phương trực tiếp đứng thì ' F g g m + Nếu F phía xuống thì ' F g g m + Nếu F phía lên thì ' F g g m IV. TỔN HỢP DAO ỘN 1. Tổng ăn ý nhì giao động điều hoà nằm trong phương nằm trong tần số x1 = A1cos(t + 1) và x2 = A2cos(t + 2) được một giao động điều hoà nằm trong phương nằm trong tần số x = Acos(t + ). Với: - Biên phỏng của dđ tổ hợp : A2 = A1 2 + A2 2 + 2A1A2cos(2 - 1) - Pha thuở đầu của dđ tổng hợp: tg = A1sin1 + A2sin2 A1cos1 + A2cos2 + Khi 2 dđ nằm trong pha: = 2k ==> A = A1 + A2 + Khi 2 dđ ngược pha: = (2k + 1) ==> A = A1 – A2 A1 - A2 ≤ A ≤ A1 + A2 2. Khi biết một giao động bộ phận x1 = A1cos(t + 1) và giao động tổ hợp x = Acos(t + ) thì dao động thành phần còn sót lại là x2 = A2cos(t + 2). Trong đó: 2 2 2 2 1 1 12 os( )A A A AAc ; 1 1 2 1 1 sin sin tan os os A A Ac Ac 3. Nếu một vật nhập cuộc bên cạnh đó nhiều giao động điều hoà nằm trong phương nằm trong tần số x1 = A1cos(t + 1); x2 = A2cos(t + 2) … thì giao động tổ hợp cũng chính là giao động điều hoà nằm trong phương nằm trong tần số x = Acos(t + ). Chiếu lên trục Ox và trục Oy Ox . Ta được: 1 1 2 2os os os ...xA Ac Ac A c 1 1 2 2sin sin sin ...yA A A A 2 2 x yA A A và tan y x A A với [Min;Max] . DAO ỘN TẮT DẦN – DAO ỘN ƯỠN B - ỘN HƯỞN 1. Lí thuyết chung: - Dđ tắt dần dần là dđ với biên phỏng tách dần dần theo đòi thời hạn. tại sao là vì yêu tinh sát, tự lực cản của môi trường thiên nhiên. - Dđ chống bức là dđ Chịu đựng tính năng của một lực chống bức tuần trả. iên phỏng của dđ cư ng b c h nằm trong nhập A và của l c cư ng b c. - Dđ giữ lại là dđ được giữ lại bằng phương pháp lưu giữ mang lại biên phỏng ko thay đổi tuy nhiên ko thực hiện thay cho thay đổi chu kì dđ riêng biệt. - Dđ riêng biệt là dđ với biên phỏng và tần số riêng biệt (f0) ko thay đổi, chỉ tùy thuộc vào những đặc điểm của hệ dđ. - Hiện tượng nằm trong tận hưởng là hiện tượng lạ biên phỏng của dđ cưỡng bức tăng cho tới độ quý hiếm cực lớn khi tần số (f) của lực cưỡng bức vị tần số dđ riêng biệt (f0) của hệ dđ. Hiện tượng nằm trong hỏng ng càng r đường nét khi l c c n, l c yêu tinh sát của môi ngôi trường càng nh . ==> Hiện tượng nằm trong tận hưởng xẩy ra khi: f = f0 hoặc = 0 hoặc T = T0 Với f, , T và f0, 0, T0 là tần số, tần số góc, chu kỳ của lực chống bức và của hệ giao động. 2. Một con cái rung lắc giao động tắt d n với biên phỏng A hệ số ma sát µ. T x t 0
- 7. 7 ng n n x : - Gäi S lµ qu·ng ®-êng ®i ®-îc kÓ tõ lóc chuyÓn ®éng mang lại ®Õn khi dõng h¼n. C¬ n¨ng ban ®Çu b»ng tæng c«ng cña lùc yêu tinh s¸t trªn toµn nhỏ bé qu·ng ®-êng ®ã, tøc lµ: 21 kA2kA = F .S S =ms 2 2Fms . - Quãng lối vật chuồn được đến thời điểm tạm dừng là: 2 2 2 2 2 2 2 ms kA kA A S F mg g - Độ tách biên phỏng sau từng chu kỳ luân hồi là: 2 4 4mg g A k - Số giao động tiến hành được: 2 4 4 A Ak A N A mg g - Thời gian giảo vật giao động đến thời điểm giới hạn lại: . 4 2 AkT A t N T mg g (Nếu coi giao động tắt dần dần với tính tuần trả với chu kỳ 2 T ) ng n n n: + Suy rời khỏi, ®é gi¶m biªn ®é dµi sau mét chu k×: 4FmsΔS = 2mω + Sè dao ®éng thùc hiÖn ®-îc: S S N 0 + Thêi gian giảo kÓ tõ lóc chuyÓn ®éng mang lại ®Õn khi dõng h¼n: l τ = N.T = N.2π g + Gäi S lµ qu·ng ®-êng ®i ®-îc kÓ tõ lóc chuyÓn ®éng mang lại ®Õn khi dõng h¼n. C¬ n¨ng ban ®Çu b»ng tæng c«ng cña lùc yêu tinh s¸t trªn toµn nhỏ bé qu·ng ®-êng ®ã, tøc lµ: 1 2 2mω S = F .S S =?ms02 HƯƠN II. SÓN Ơ VÀ SÓNG ÂM I. SÓN Ơ H 1. ác khái niệm: - Sóng cơ là việc Viral dđ trong một môi trường thiên nhiên vật hóa học (không truyền được nhập chân không). Khi sóng cơ truyền chuồn chỉ mất trộn dđ được truyền rằng còn những thành phần vật hóa học chỉ dđ xung xung quanh VTCB thắt chặt và cố định. - Sóng dọc là sóng cơ với phương giao động tuy vậy song hoặc trùng với phương truyền sóng. Sóng dọc truyền được nhập hóa học khí, lỏng, rắn. - Sóng ngang là sóng cơ với phương dđ vuông góc với phương truyền sóng. Sóng ngang truyền được bên trên mặt phẳng hóa học rắn và bên trên mặt mày nước. 2. Phương trình sóng: - Tại điểm O: u0 = acos(t + ) - Tại điểm M1 : uM1 = acos[(t - d1 v ) + ] = acos[2 1dt T + ] = acos(t + - 1 2 d ) - Tại điểm M2 : uM2 = acos(t + + 2 2 d ) với u : là li phỏng của sóng; a: là biên phỏng sóng ; : là tần số góc với: d1 là k/c kể từ mối cung cấp vạc sóng tới điểm M1; d1 v là thời hạn nhằm sóng truyền kể từ 0 cho tới M - Cách sóng : v = T ==> = vT = v f Với v là véc tơ vận tốc tức thời truyền sóng (m/s): v tùy thuộc vào b/c của môi trường thiên nhiên truyền sóng. là bước sóng (m); T là chu kì giao động của sóng (s) ; f là tần số dđ của sóng (Hz). - Gọi k/c thân thiện 2 điểm M và N bên trên phương truyền sóng là d, và k/c kể từ 2 điểm ê cho tới mối cung cấp sóng theo thứ tự là d1, d2. Ta có: d = d1 – d2 - Gọi phỏng lệch sóng thân thiện 2 điểm M và N bên trên phương truyền sóng là , thì phỏng lệch sóng là : = 2d - Vậy 2 điểm M và N bên trên phương truyền sóng s : + giao động nằm trong trộn khi: d = k với k = 0, ±1, ±2 ... O x M1 d2 M2 d1
- 8. 8 d1 0 N N d d2 M + dao động ngược trộn khi: d = (2k + 1) 2 + giao động vuông trộn khi: d = (2k + 1) 4 Lưu ý: Đơn vị của x, x1, x2, và v h i tương ng với nhau Trong hiện tượng lạ truyền sóng bên trên sợi chạc, chạc được kích ứng giao động b i nam châm hút năng lượng điện với tần số dòng năng lượng điện là thì tần số giao động của chạc là 2 . II. SÓN DỪN 1. Một số chú ý - Sóng giới hạn là việc giao phó trét của sóng cho tới và sóng bản năng, khi sóng cho tới và sóng bản năng truyền theo đòi nằm trong một phương. Khi ê sóng cho tới và sóng bản năng là sóng phối hợp và giao phó trét tạo nên sóng giới hạn. - Đầu thắt chặt và cố định hoặc đầu giao động nhỏ là nút sóng. - Đầu tự tại là bụng sóng - Hai điểm đối xứng cùng nhau qua quýt nút sóng luôn luôn giao động ngược trộn. - Hai điểm đối xứng cùng nhau qua quýt bụng sóng luôn luôn giao động nằm trong trộn. - Các điểm bên trên chạc đều giao động với biên phỏng ko thay đổi tích điện ko truyền đi - Khoảng thời hạn thân thiện nhì phiên sợi chạc căng ngang (các thành phần trải qua VTCB) là nửa chu kỳ luân hồi. - Khoảng cơ hội thân thiện nhì bụng sóng ngay lập tức kề là λ/2. Khoảng cơ hội thân thiện nhì nút sóng ngay lập tức kề là λ/2. Khoảng cách giữa một bụng sóng và một nút sóng ngay lập tức kề là λ/4. - Bề rộng lớn của bụng sóng = 2.A = 2.2a = 4.a 2. iều khiếu nại để sở hữu sóng giới hạn bên trên sợi dây khá dài l: - Hai đầu là nút sóng: * ( ) 2 l k k N Số bụng sóng = số bó sóng (múi) = k ; Số nút sóng = k + 1 - Một đầu là nút sóng còn một đầu là bụng sóng: (2 1) ( ) 4 l k k N Số bó (múi) sóng vẹn toàn = k = số bụng sóng trừ 1 ; Số bụng sóng = số nút sóng = k + 1 2. Phương trình sóng dừng: - Pt sóng bên trên điểm M bên trên chạc với 2 đầu thắt chặt và cố định, d là k/c kể từ M cho tới đầu thắt chặt và cố định, l là k/c kể từ mối cung cấp (dđ với biên độ nhỏ, xem như là nút) tới điểm cố định: M 2πd π 2πl π u = 2aCos( - )Cos(ωt - + ) λ 2 λ 2 - Pt sóng bên trên M bên trên chạc có một đầu thắt chặt và cố định 1 đầu tự tại, d là k/c kể từ M cho tới đầu tự tại, l là k/c kể từ mối cung cấp (dđ với biên độ nhỏ, xem như là nút) cho tới đầu tự động do: M 2πd 2πl u = 2aCos( )Cos(ωt - ) λ λ III. GIAO THOA SÓNG - Hiện tượng giao phó trét sóng là việc tổ hợp của 2 hoặc nhiều sóng phối hợp nhập không khí, nhập ê với những chỗ biên phỏng sóng được tăng mạnh (cực đại giao phó thoa) hoặc triệt chi tiêu (cực tè giao phó thoa), tuỳ nằm trong nhập hiệu đường chuồn của bọn chúng. - Điều khiếu nại xẩy ra hiện tượng lạ giao phó trét là nhì sóng cần là nhì sóng phối hợp. - Hai sóng phối hợp là nhì sóng được tạo nên vị nhì mối cung cấp với nằm trong tần số, nằm trong trộn hoặc lệch sóng nhau một góc không thay đổi. - Vị trí những điểm giao động với biên phỏng cực lớn : d2 – d1 = kλ Vị trí những điểm giao động với biên phỏng cực kỳ tiểu: d2 – d1 = 2k + 1 λ/2 - Giao trét của nhì sóng vạc rời khỏi kể từ nhì mối cung cấp sóng phối hợp S1, S2 xa nhau một khoảng tầm l: + Xét điểm M cơ hội nhì mối cung cấp theo thứ tự d1, d2 + Phương trình sóng bên trên 2 mối cung cấp 1 1Acos(2 )u ft ; 2 2Acos(2 )u ft + Phương trình sóng bên trên M (cách 2 mối cung cấp theo thứ tự là d1 và d2) tự nhì sóng kể từ nhì mối cung cấp truyền tới: 1 1 1Acos(2 2 ) M d u ft và 2 2 2Acos(2 2 ) M d u ft + Phương trình giao phó trét sóng bên trên M: uM = u1M + u2M ==> 2 1 1 2 1 2 2 os os 2 2 M d d d d u Ac c ft
- 9. 9 + Biên phỏng giao động bên trên M: 2 1 2 osM d d A A c - Chú ý: * Số cực lớn, tính cả hai nguồn: + (k Z) 2 2 l l k * Số cực kỳ tè, tính cả hai nguồn: l 1 Δφ l 1 Δφ - - + k - + (k Z) λ 2 2π λ 2 2π 1. Hai mối cung cấp giao động nằm trong trộn 1 2 0 ): - Điểm giao động cực kỳ đại: d2 – d1 = k (kZ) Số lối hoặc số điểm (tính c nhì nguồn): l l k - Điểm giao động cực kỳ tè (không dao động): d2 – d1 = (2k+1) 2 (kZ) Số lối hoặc số điểm (tính c nhì nguồn): 1 1 2 2 l l k 2. Hai mối cung cấp giao động ngược pha: 1 2 ) - Điểm giao động cực kỳ đại: d2 – d1 = (2k+1) 2 (kZ) Số lối hoặc số điểm (tính c nhì nguồn): 1 1 2 2 l l k - Điểm giao động cực kỳ tè (không dao động): d2 – d1 = k (kZ) Số lối hoặc số điểm (tính c nhì nguồn): l l k 3. Chú ý: Với câu hỏi dò la số lối giao động cực lớn và ko giao động (cực tiểu) thân thiện nhì điểm M, N cách hai mối cung cấp theo thứ tự là d1M, d2M, d1N, d2N. Đặt dM = d1M - d2M ; dN = d1N - d2N và fake sử dM < dN. + Hai mối cung cấp giao động nằm trong pha: Cực đại: dM < k < dN Cực tiểu: dM < (k+0,5) < dN + Hai mối cung cấp giao động ngược pha: Cực đại:dM < (k+0,5) < dN Cực tiểu: dM < k < dN ==> Số độ quý hiếm vẹn toàn của k tho mãn những biểu th c bên trên là số lối cần thiết dò la. IV. SÓNG ÂM - Sóng âm là những sóng cơ truyền trong những môi trường thiên nhiên rắn lỏng khí. Nguồn âm là những vật giao động. - Sóng tiếng động (gây rời khỏi xúc cảm âm nhập tai con cái người) là sóng cơ học tập với tần số trong vòng kể từ 16 Hz đến 20000 Hz. < 16 Hz sóng hạ âm, > 20000 Hz sóng siêu thanh. Sóng âm truyền được trong những môi trường thiên nhiên rắn lỏng và khí, ko truyền được nhập chân ko. - Vận tốc truyền âm tùy thuộc vào tính đàn hồi, tỷ lệ và sức nóng phỏng của môi trường thiên nhiên. vrắn > vlỏng > vkhí. - Khi sóng âm truyền kể từ môi trường thiên nhiên này thanh lịch môi trường thiên nhiên không giống thì véc tơ vận tốc tức thời và bước sóng thay cho thay đổi. Nhưng tần số và bởi vậy chu kì của sóng ko thay đổi. -Ngưỡng nghe: là độ quý hiếm cực kỳ tè của độ mạnh âm nhằm tạo nên xúc cảm âm nhập tai thế giới. Ngưỡng nghe thay đổi theo đòi tần số âm. - Ngưỡng đau: là độ quý hiếm cực lớn của độ mạnh âm tuy nhiên tai thế giới còn Chịu đựng đựng được (thông thông thường ngư ng đau là ng với m c độ mạnh âm là một trong db) - Cảm giác âm vĩ đại hoặc nhỏ không chỉ tùy thuộc vào độ mạnh âm mà còn phải tùy thuộc vào tần số âm. - Tính hấ vậ í âm à n số âm, ường âm h ặ mứ ường âm và ồ hị ng âm. + ường phỏng âm: W P I= = tS S (W/m2 ) Với W (J), P.. (W) là tích điện, năng suất vạc âm của nguồn S (m2 ) là diện tích S mặt mày vuông góc với phương truyền âm (với sóng cầu-nguồn âm là mối cung cấp âm điểm- thì S là diện tích S mặt mày cầu, với S=4πR2 ) P = W/t = I.S ==> Công suất âm của mối cung cấp = lượng tích điện tuy nhiên âm truyền qua quýt diện tích S mặt mày cầu trong 1 đơn vị chức năng thời gian: P0 = W0 = I.S = I.4πR2 .
- 10. 10 Nếu mối cung cấp âm điểm vạc âm qua quýt 2 điểm A và B, thì: 2 A B A A A B A B2 2 A B B B P P.. I R I ; I tự P.. P 4 R 4 R I R + Mức độ mạnh âm: 0 ( ) lg I L B I Hoặc 0 ( ) 10.lg I L dB I Với I0 = 10-12 W/m2 = 1 Hz: độ mạnh âm chuẩn chỉnh. Khi giải thông thường vận dụng t/c của lôgarít: loga (M.N) = logaM + logaN: loga (M/N) = logaM – logaN. - Tính hấ sinh í âm à (g n iền với n số), (g n iền với mứ ường âm) và âm s (g n iền với ồ hị ng âm) - T n số tự đàn vạc rời khỏi (hai đầu chạc thắt chặt và cố định nhì đầu là nút sóng): ( k N*) 2 v f k l Ứng với k = 1 âm vạc rời khỏi âm cơ bạn dạng với tần số 1 2 v f l k = 2,3,4… với những hoạ âm bậc 2 (tần số 2f1), bậc 3 (tần số 3f1)… - T n số tự ống sáo vạc rời khỏi (một đầu bịt kín, một đầu nhằm hở một đầu là nút sóng, một đầu là bụng sóng): (2 1) ( k N) 4 v f k l Ứng với k = 0 âm vạc rời khỏi âm cơ bạn dạng với tần số 1 4 v f l k = 1,2,3… với những hoạ âm bậc 3 (tần số 3f1), bậc 5 (tần số 5f1)… HƯƠN III. DÒN IỆN XOAY HIỀU 1. ách dẫn đến dđxc: Cho sườn chạc dẫn diện tích S S, với N vòng chạc, tảo đều với tần số góc nhập kể từ trường đều B ( B trục quay) . Thì nhập mạch với dđ biến hóa thiên điều tiết với tần số góc gọi là dđxc. Lưu ý: Khi sườn chạc tảo một vòng một chu kì thì loại năng lượng điện chạy nhập sườn thay đổi chiều 2 l n. a, Từ trải qua khung: = NBScos(t + ) Hiện tượng c m ng năng lượng điện từ: Là hiện tượng lạ khi với s biến hóa thiên của kể từ trải qua một sườn chạc kín thì trong khung xuất hiện tại một suất năng lượng điện động c m ng nhằm sinh rời khỏi một dđ c m ng: e = -’t = NBSsin(t + ) = NBScos(t + - /2) = E0 cos(t + - /2). b, Biểu thức năng lượng điện áp tức thời và loại năng lượng điện tức thời: u = U0cos(t + u) và i = I0cos(t + i) Trong đó: i là độ quý hiếm độ mạnh dđ bên trên thời khắc t; I0 > 0 là độ quý hiếm cực lớn của i; > 0 là tần số góc; (t + i) là pha của i bên trên thời khắc t; i là trộn thuở đầu của dđ. u là độ quý hiếm năng lượng điện áp bên trên thời khắc t; U0 > 0 là độ quý hiếm cực lớn của u; > 0 là tần số góc; (t + u) là trộn của u bên trên thời khắc t; u là trộn thuở đầu của năng lượng điện áp. Với = u – i là phỏng lệch sóng của u đối với i, có 2 2 c ác độ quý hiếm hiệu dụng: - Cường phỏng hiệu dụng của dđxc là đại lượng có mức giá trị vị độ mạnh của một dđ ko thay đổi, sao mang lại khi chuồn qua cùng một năng lượng điện trở R, nhập và một khoảng tầm thời hạn thì năng suất hấp phụ của R vị dđ ko thay đổi ấy bằng công suất hấp phụ khoảng của R vị dđxc trình bày bên trên. - Điện áp hiệu dụng cũng khá được khái niệm tương tự động. - Giá trị hiệu dụng vị độ quý hiếm cực lớn của đại lượng phân tách mang lại 2 . 0 0 0 ; ; 2 2 2 U I E U I E 2. Một số chú ý: - Dòng năng lượng điện xoay chiều i = I0cos(2ft + i) Mỗi giây loại năng lượng điện thay đổi chiều 2f l n * Nếu trộn thuở đầu i = 2 hoặc i = 2 thì chỉ giây thứ nhất thay đổi chiều 2f-1 phiên. - ông thức tính thời hạn đèn huỳnh quang đãng sáng sủa nhập một chu kỳ: Khi bịa năng lượng điện áp u = U0cos(t + u) nhập nhì đầu đèn điện, biết đèn chỉ sáng sủa lên khi u ≥ U1. 4 t Với 1 0 os U c U , (0 < < /2) (t: thời hạn đèn sáng sủa trong một chu kì)
- 11. 11 - C// = C1 + C2; Cnt = (C1C2) : (C1 + C2); L// = (L1L2) : (L1 + L2); Lnt = L1 + L2. 3. Dòng năng lượng điện xoay chiều trong khúc mạch R L - Đoạn mạch chỉ mất năng lượng điện trở thuần R: uR nằm trong trộn với i, = u – i = 0, U I R và 0 0 U I R Lưu ý: Điện trở R mang lại loại năng lượng điện ko thay đổi trải qua và có U I R - Đoạn mạch chỉ mất cuộn thuần cảm L: uL nhanh chóng trộn rộng lớn i là /2, = u – i = /2 L U I Z và 0 0 L U I Z với ZL = L là cảm kháng Lưu ý: Cuộn thuần cảm L mang lại loại năng lượng điện ko thay đổi trải qua (không cản trở). - Đoạn mạch chỉ mất tụ năng lượng điện C: uC chậm rì rì trộn rộng lớn i là /2, = u – i = -/2 C U I Z và 0 0 C U I Z với 1 CZ C là dung kháng Lưu ý: Tụ năng lượng điện C ko mang lại loại năng lượng điện ko thay đổi trải qua (cản trở trả toàn). - oạn mạch RL ko phân nhánh 2 2 2 2 2 2 0 0 0 0; ( ) ( ) ( )L C R L C R L C U I Z R Z Z U U U U U U U U Z tan ; sin ; osL C L CZ Z Z Z R c R Z Z với 2 2 + Khi ZL > ZC hay 1 LC > 0 thì u nhanh chóng trộn rộng lớn i , mạch với tính cảm kháng. + Khi ZL < ZC hay 1 LC < 0 thì u chậm rì rì trộn rộng lớn i , mạch với tính dung kháng. + Khi ZL = ZC hay 1 LC = 0 thì u nằm trong trộn với i. Lúc ê Max U I = R gọi là hiện tượng lạ nằm trong tận hưởng loại điện - Nếu đoạn mạch không tồn tại đầy đủ cả 3 thành phần R, L, C thì số hạng ứng với thành phần thiếu thốn trong những công thức của ĐL Ôm có mức giá trị vị ko. - Nếu nhập mạch với cuộn chạc với thông số tự động cảm L và năng lượng điện trở thuần (điện trở hoạt đông) thì cuộn chạc ê tương đương mạch bao gồm L nt R. 4. ông suất hấp phụ bên trên đoạn mạch RL : - Công suất tức thời: P.. = UIcos + UIcos(2t + ) - Công suất khoảng (công suất chi tiêu thụ): P.. = UIcos = I2 R. - Công suất lan nhiệt: quảng cáo = RI2 . - Hệ số công suất: cos = P UI = R Z = UR U - Công suất hấp phụ của đoạn mạch phụ phuộc nhập độ quý hiếm của cos, nên nhằm dùng với hiệu suất cao năng lượng điện năng tiêu thụ thì cần tăng thông số năng suất (nghĩa là nhỏ). phẳng phiu cơ hội vướng thêm thắt và mạch những tụ năng lượng điện với năng lượng điện dung lớn. Qui ấn định trong những hạ tầng dùng năng lượng điện cos 0,85. - Chú ý: + với mạch LC thì cos = 0 , mạch ko hấp phụ điện! P.. = 0 + Điện năng chi tiêu thụ: A = P..t với A tính vị J, P.. tính vị W, t tính vị s. + K để sở hữu nằm trong tận hưởng điện: 21 1 L CZ Z L C LC + Khi với nằm trong tận hưởng năng lượng điện thì: . dđ đạt cực lớn Imax = U R và năng suất hấp phụ đạt cực lớn Pmax = U2 R . u nằm trong trộn với i: = 0, u = i; U = UR ; UL = UC; cos = R Z = 1 ==> R = Z. 5. Máy vạc năng lượng điện xoay chiều một pha: - Hoạt động dựa vào hiện tượng lạ chạm màn hình năng lượng điện kể từ, biến hóa cơ năng trở nên năng lượng điện năng. - Cấu tạo nên bao gồm 3 thành phần : + Sở phận dẫn đến kể từ ngôi trường gọi là ph n cảm : Là những phái nam châm + Sở phận dẫn đến loại năng lượng điện gọi là ph n ứng: Là sườn dây
- 12. 12 + Sở phận fake dđ ra phía bên ngoài gọi là cỗ góp: Gồm 2 đai khuyên nhủ và 2 thanh hao quét - Trong những máy vạc điện: Rôto là ph n cảm ; Stato là ph n ứng. - Trong máy vạc năng lượng điện năng suất nhỏ ko trình diễn nhập công tác phổ thông : Rôto (bộ phận gửi động) là phần ứng ; Stato (bộ phận đứng yên) là phần cảm. - Tấn số loại năng lượng điện tự máy vạc phát rời khỏi : f = np 60 . Với p là số cặp cực kỳ, n là số vòng xoay của rôto/phút. = np . Với p là số cặp cực kỳ, n là số vòng xoay của rôto/giây. - Từ thông gửi vào sườn chạc của sản phẩm vạc năng lượng điện = NBScos(t +) = 0cos(t + ) Với 0 = NBS là kể từ thông cực lớn, N là số vòng chạc, B là chạm màn hình kể từ của kể từ ngôi trường, S là diện tích S của vòng dây, = 2f - Suất năng lượng điện động nhập sườn dây: e = - ’ = NBSsin(t +) = NSBcos(t + - 2 ) = E0cos(t + - 2 ) Với E0 = NSB là suất năng lượng điện động cực lớn. 6. Máy vạc năng lượng điện xoay chiều thân phụ pha: - Máy vạc năng lượng điện xc thân phụ trộn là máy dẫn đến thân phụ sđđ xc hình sin nằm trong tần số, nằm trong biên phỏng và chéo nhau một góc 2 3 - Cấu tạo: Phần ứng là thân phụ cuộn chạc như thể nhau gắn thắt chặt và cố định bên trên một lối tròn trặn tâm 0 bên trên thân phụ địa điểm đối xứng, đặt lệch nhau 1 góc 1200 . Phần cảm là 1 trong những nc hoàn toàn có thể xoay quanh trục 0 với vận tốc góc ko thay đổi. - Hoạt động dựa vào hiện tượng lạ chạm màn hình năng lượng điện kể từ, biến hóa cơ năng trở nên năng lượng điện năng. Khi nam châm hút tảo kể từ thông qua từng cuộn chạc là thân phụ hàm số sin của thời hạn, nằm trong tần số góc , nằm trong biên phỏng và chéo nhau 1200 . Kết quả trong thân phụ cuộn chạc xuất hiện tại thân phụ sđđ xc chạm màn hình nằm trong biên phỏng, nằm trong tần số và lệch sóng nhau góc 1200 . (Lưu ý: khi loại năng lượng điện 1 trong những cuộn chạc đạt c c đại I0 thì loại năng lượng điện nhập 2 cuộn còn sót lại = , I0) - Dòng năng lượng điện xoay chiều thân phụ trộn là khối hệ thống thân phụ loại năng lượng điện xoay chiều, tạo nên vị thân phụ suất năng lượng điện động xoay chiều cùng tần số, nằm trong biên phỏng tuy nhiên phỏng lệch sóng từng song một là 2 3 1 0 2 0 3 0 os( ) 2 os( ) 3 2 os( ) 3 e E c t e E c t e E c t trong tình huống vận tải đối xứng thì 1 0 2 0 3 0 os( ) 2 os( ) 3 2 os( ) 3 i I c t i I c t i I c t - Máy vạc vướng hình sao: Ud = 3 Up - Máy vạc vướng hình tam giác: Ud = Up - Tải hấp phụ vướng hình sao: Id = Ip - Tải hấp phụ vướng hình tam giác: Id = 3 Ip 7. Máy biến hóa áp: - Hoạt động: Dựa bên trên hiện tượng lạ chạm màn hình năng lượng điện kể từ. - Cấu tạo: + Lõi biến hóa áp: Là những lá Fe non trộn silic ghép lại. Tác dụng dẫn kể từ. + Hai cuộn chạc quấn: Cuộn chạc sơ cấp cho D1 với nhì đầu nối với mối cung cấp năng lượng điện với N1 vòng. Cuộn chạc loại cấp cho D2 với nhì đầu nối với vận tải hấp phụ với N2 vòng. Tác dụng của nhì cuộn chạc là dẫn năng lượng điện. - Tác dụng của MBA: biến hóa năng lượng điện áp của dđxc vẫn không thay đổi tần số. MBA không còn tác dụng biến hóa đổi năng lượng (công). - Công thức máy biến hóa áp: 1 1 2 1 2 2 1 2 U E I N k U E I N Nếu k > 1: N1 > N2 <==> U1 > U2 : MBA hạ áp. Nếu k < 1: N1 < N2 <==> U1 < U2 : MBA tăng áp. - Chú ý: MBA tăng năng lượng điện áp từng nào phiên thì thực hiện tách dđ chuồn từng ấy phiên và ngược lại. - Hiệu suất MBA: H = P2 P1 = U2I2cos2 U1I1cos1 - Ứng dụng của MBA: Trong truyền đạt và dùng năng lượng điện năng. Ví dụ: Chỉ cần thiết tăng năng lượng điện áp ở đầu lối chạc vận tải năng lượng điện lên 10 phiên thì hoàn toàn có thể tách hao tổn chuồn 102 = 100 phiên.
- 13. 13 8. ông suất hao tổn nhập quy trình truyền đạt năng lượng điện năng: 2 2 đi dây chạc 2 đi P P R I R (U cos ) - Trong đó: P: năng suất truyền rằng ở điểm cung cấp; U: năng lượng điện áp ở điểm cung cấp; cos: thông số năng suất của chạc tải điện (thông thông thường cos = 1); d l R S là năng lượng điện trở tổng số của chạc vận tải năng lượng điện ( ưu ý: dẫn năng lượng điện vị 2 dây) - Độ tách năng lượng điện áp bên trên lối chạc vận tải điện: U = RdI - Hiệu suất vận tải điện: đên đi đi đi P P.. P H P P 9. ộng cơ ko đồng điệu thân phụ pha: - Hoạt động : Dựa bên trên hiện tượng lạ chạm màn hình năng lượng điện kể từ và kể từ ngôi trường tảo. - Cấu tạo: Gồm nhì thành phần chủ yếu là: Rôto (phần cảm): Là sườn chạc hoàn toàn có thể tảo bên dưới tính năng của kể từ ngôi trường tảo. Stato (phần ứng): Gồn 3 cuộn chạc y hệt nhau bịa bên trên 3 địa điểm phía trên 1 vòng tròn trặn sao mang lại 3 trục của 3 cuộn chạc ấy đồng qui bên trên tâm 0 của vòng tròn trặn và ăn ý nhau những góc 1200 . - Khi mang lại dđxc 3 trộn nhập 3 cuộn chạc ấy thì kể từ ngôi trường tổ hợp tự 3 cuộn chạc dẫn đến bên trên tâm 0 là kể từ ngôi trường tảo. B = 1,5B0 với B là kể từ ngôi trường tổ hợp bên trên tâm 0, B0 là kể từ ngôi trường do một cuộn chạc dẫn đến. Từ ngôi trường tảo này s tác dụng nhập sườn chạc là sườn tảo với vận tốc nhỏ rộng lớn vận tốc tảo của kể từ ngôi trường. Chuyển động tảo của rôto (khung dây) được dùng thực hiện tảo những máy không giống. (Lưu ý: khi loại năng lượng điện 1 trong những cuộn chạc đạt c c đại I0 thì loại năng lượng điện nhập 2 cuộn còn sót lại = , I0) - u điểm: + Cấu tạo nên giản dị, d sản xuất. + Sử dụng tiện lợi, ko cần thiết đai khuyên nhủ thanh hao quát mắng. + cũng có thể thay cho thay đổi chiều tảo d dàng. 10. oạn mạch với L R thay cho đổi: a oạn mạch RL với R thay cho đổi - Khi thay cho thay đổi R nhằm Pmax, kể từ pt: P.. = RI2 = RU2 Z2 = U2 R + (ZL - ZC)2 R (1) Pmax khi R + (ZL - ZC)2 R min Để R + (ZL - ZC)2 R min theo đòi bất đẳng thức cosi ==> R = (ZL - ZC)2 R R = ZL – ZC Pmax khi R = ZL – ZC (2) Lúc này kể từ (1) và (2) tao với : Pmax = U2 2R = L C 2 U 2 Ζ - Ζ ; cos = R R 2 = 2 2 - Khi R = R1 hoặc R = R2 thì P.. với nằm trong 1 độ quý hiếm tao với R1 R2 thỏa mãn nhu cầu pt bậc 2: PR2 - U2 R + P(ZL-ZC)2 = 0 ==> R1 + R2 = U2 /P ; R1R2 = (ZL – ZC)2 . b, oạn mạch RL với L thay cho đổi: * Khi ZL = ZC hoặc 2 1 L C thì IMax URmax; PMax còn ULCMin * Khi 2 2 C L C R Z Z Z thì 2 2 ax C LM U R Z U R * Với L = L1 hoặc L = L2 thì UL với nằm trong độ quý hiếm thì ULmax khi 1 2 1 2 1 2 21 1 1 1 ( ) 2L L L L L L Z Z Z L L * Khi 2 2 4 2 C C L Z R Z Z thì ax 2 2 2 R 4 RLM C C U U R Z Z c. oạn mạch RL với thay cho đổi: * Khi ZL = ZC hoặc 2 1 C L thì IMax URmax; PMax còn ULCMin * Khi 2 2 L C L R Z Z Z thì 2 2 ax L CM U R Z U R * Khi C = C1 hoặc C = C2 thì UC với nằm trong độ quý hiếm thì UCmax khi 1 2 1 21 1 1 1 ( ) 2 2C C C C C C Z Z Z
- 14. 14 * Khi C = C1 hoặc C = C2 thì năng suất P.. với nằm trong độ quý hiếm thì: 1 2C C LZ Z 2.Z * Khi 2 2 4 2 L L C Z R Z Z thì ax 2 2 2 R 4 RCM L L U U R Z Z d. oạn mạch RL với thay cho đổi: * Khi ZL = ZC hay 1 LC thì IMax URmax; PMax còn ULCMin * Khi 2 1 1 2 C L R C thì ax 2 2 2 . 4 LM U L U R LC R C * Khi 2 1 2 L R L C thì ax 2 2 2 . 4 CM U L U R LC R C * Với = 1 hoặc = 2 thì I hoặc P.. hoặc UR với và một độ quý hiếm thì IMax hoặc PMax hoặc URMax khi 1 2 tần số 1 2f f f 11. Hai đoạn mạch AM bao gồm R1L1C1 tiếp nối nhau và đoạn mạch MB bao gồm R2L2C2 tiếp nối nhau vướng tiếp nối nhau cùng nhau có UAB = UAM + UMB uAB; uAM và uMB nằm trong trộn tanuAB = tanuAM = tanuMB 12. Hai đoạn mạch R1L1C1 và R2L2C2 nằm trong u hoặc nằm trong i với trộn chéo nhau Với 1 1 1 1 tan L CZ Z R và 2 2 2 2 tan L CZ Z R (giả sử 1 > 2) Có 1 – 2 = 1 2 1 2 tan tan tan 1 tan tan Trường ăn ý quan trọng đặc biệt = /2 (vuông trộn nhau) thì tan1tan2 = -1. HƯƠN I . DAO ỘN À SÓN IỆN TỪ 1. Kiến thức chung: - Mạch giao động là một trong mạch năng lượng điện bao gồm một cuộn cảm có tính tự động cảm L vướng tiếp nối nhau với cùng một tụ năng lượng điện với năng lượng điện dung C thành 1 mạch năng lượng điện kín. - Nếu năng lượng điện trở của mạch cực kỳ nhỏ, coi như vị ko, thì mạch là một trong mạch ao động lí tưởng. - Tụ năng lượng điện với trọng trách tích năng lượng điện mang lại mạch, tiếp sau đó nó phóng năng lượng điện hỗ tương nhập mạch rất nhiều lần dẫn đến một dđxc trong mạch. - Khi ê nhập mạch có một giao động năng lượng điện kể từ với những đặc thù : + Năng lượng của mạch dđ bao gồm với tích điện năng lượng điện ngôi trường triệu tập ở tụ năng lượng điện và tích điện kể từ trường tập trung ở cuộn cảm. + Năng lượng năng lượng điện ngôi trường và tích điện kể từ ngôi trường nằm trong biến hóa thiên tuần trả theo đòi 1 tần số cộng đồng. + Tại từng thời khắc, tổng của tích điện năng lượng điện ngôi trường và tích điện kể từ ngôi trường là ko thay đổi, trình bày cách khác tích điện của mạch giao động được bảo toàn. - Dao động năng lượng điện kể từ tự động do: Sự biến hóa thiên điều hoà theo đòi thời hạn của năng lượng điện q và độ mạnh loại năng lượng điện i (hoặc cường phỏng năng lượng điện ngôi trường E và chạm màn hình kể từ B) nhập mạch giao động được gọi là giao động năng lượng điện kể từ tự tại. - Khi 1 kể từ ngôi trường biến hóa thiên theo đòi thời hạn thì nó sinh rời khỏi 1 năng lượng điện ngôi trường xoáy (là 1 năng lượng điện ngôi trường tuy nhiên những đường sức xung quanh những lối chạm màn hình từ). trái lại khi một năng lượng điện ngôi trường biến hóa thiên theo đòi thời hạn nó sinh rời khỏi 1 từ trường xoáy (là 1 kể từ ngôi trường tuy nhiên những lối chạm màn hình kể từ xung quanh những lối mức độ của năng lượng điện trường) - Dòng năng lượng điện qua quýt cuộn chạc là dđ dẫn, dđ qua quýt tụ năng lượng điện là dđ dịch (là sự biến hóa thiên của năng lượng điện ngôi trường thân thiện 2 bạn dạng tụ) - Điện ngôi trường và kể từ ngôi trường là 2 mặt mày thể hiện tại không giống nhau của một loại ngôi trường độc nhất là năng lượng điện kể từ ngôi trường. - Sóng năng lượng điện kể từ là việc Viral nhập không khí của năng lượng điện kể từ ngôi trường biến hóa thiên tuần trả theo đòi thời hạn. Sóng điện kể từ là một trong sóng ngang tự nó với 2 bộ phận là bộ phận năng lượng điện E và bộ phận kể từ B vuông góc với nhau và vuông góc với phương truyền sóng. Các vectơ E, B,v lập trở nên 1 tam diện thuận (xoay đinh ốc nhằm vectơ E trùng vectơ B thì chiều tiến bộ của đinh ốc trùng với chiều của vectơ v) - Sóng năng lượng điện kể từ với từng t/c như sóng cơ học tập (phản xạ, giao phó trét, tạo nên sóng giới hạn...), ngoại giả nó còn truyền được trong chân ko. - Để vạc sóng năng lượng điện kể từ người tao vướng kết hợp 1 máy vạc giao động điều hoà với cùng một ăngten (là 1 mạch dđ hở) - Để thu sóng năng lượng điện kể từ người tao vướng kết hợp 1 ăngten với cùng một mạch giao động với tần số riêng biệt kiểm soát và điều chỉnh được (để xảy rời khỏi nằm trong tận hưởng với tần số của sóng cần thiết thu).
- 15. 15 - Năng lượng của sóng tỉ lệ thành phần với bình phương của biên phỏng, với luỹ quá bậc 4 của tần số. Nên sóng càng ngắn (tần số càng tốt, tự = c f ) thì tích điện sóng càng rộng lớn. + Sóng nhiều năm : dùng để làm vấn đề bên dưới nước. + Sóng trung: dùng để làm vấn đề ở mặt mày khu đất, nhập đêm hôm vấn đề chất lượng rộng lớn buổi ngày. + Sóng ngắn: dùng để làm vấn đề ở mặt mày khu đất, kể một ngày dài hoặc tối. Do không nhiều bị không gian hít vào, mặt mày không giống sóng ngắn phản xạ chất lượng bên trên mặt mày khu đất và bên trên tầng năng lượng điện li, nên hoàn toàn có thể truyền ra đi. + Sóng cực kỳ ngắn: dùng để làm vấn đề ngoài trái đất. - Sóng dài: bước sóng 103 m; tần số 3.105 Hz. Sóng trung: bước sóng 102 m; tần số 3.106 Hz. Sóng ngắn: bước sóng 101 m; tần số 3.107 Hz. Sóng cực kỳ ngắn: bước sóng vài ba mét; tần số 3.108 Hz. 2. Dao động năng lượng điện từ - Điện tích t c thời: q = q0cos(t + ) - Hiệu năng lượng điện thế (điện á ) t c thời: 0 0os( ) os( ) qq u c t U c t C C - Dòng năng lượng điện t c thời: i = q’ = -q0sin(t + ) = I0cos(t + + 2 ) ==> u, q giao động nằm trong pha; i sớm trộn rộng lớn u, q 1 góc /2. - C m ng từ: 0 os( ) 2 B B c t Trong đó: 1 LC là tần số góc riêng biệt 2T LC là chu kỳ luân hồi riêng 1 2 f LC là tần số riêng biệt 0 0 0 q I = ωq = LC 0 0 0 0 0 q I L U LI I C C C - Năng lượng năng lượng điện trường: 2 2 C 1 1 q W = Cu = qu = 2 2 2C 2 20 os ( ) 2 q c t C - Năng lượng kể từ trường: 2 20q = sin (ωt +φ) 2C 2 L 1 W = Li 2 - Năng lượng năng lượng điện từ: đW=W Wt <==> 2 2 20 0 0 0 0 q1 1 1 W = CU = q U = = LI 2 2 2C 2 số hụ ý: - Mạch giao động với tần số góc , tần số f và chu kỳ luân hồi T thì Wđ và Wt biến hóa thiên với tần số góc 2, tần số 2f và chu kỳ T/2 - Mạch giao động với năng lượng điện trở thuần R 0 thì giao động s tắt dần dần. ể giữ lại giao động cần thiết hỗ trợ mang lại mạch một tích điện với công suất: 2 2 2 2 2 0 0ω C U U RC P = I R = R = 2 2L - Khi tụ phóng năng lượng điện thì q và u tách và ngược lại Quy ước: q > 0 ứng với bạn dạng tụ tao xét tích năng lượng điện dương thì i > 0 ứng với loại năng lượng điện chạy cho tới bạn dạng tụ tuy nhiên tao xét. - Mối contact gi a những độ quý hiếm u i U0 và I0: 2 2 2 0 2 2 2 0 L u + i = U C C u + i = I L - óc tảo của tụ xoay: + Công thức xđ năng lượng điện dung của tụ năng lượng điện phẳng: 9 .S C 4 .9.10 .d + Khi tụ tảo kể từ min cho tới (để năng lượng điện dung kể từ Cmin cho tới C) thì góc xoay của tụ là:
- 16. 16 min min max min max min C C .( ) C C + Khi tụ tảo từ vựng trí max về địa điểm (để năng lượng điện dung kể từ C cho tới Cmax) thì góc xoay của tụ là: max max max min max min C C .( ) C C - ách cấp cho tích điện ban đ u mang lại mạch dao động: + Cấp tích điện thuở đầu mang lại tụ: 2 C 1 W C.E 2 ; E là suất năng lượng điện động của mối cung cấp, C là năng lượng điện dung tụ + Cấp tích điện thuở đầu mang lại cuộn dây: 2 2 L 0 1 1 E W LI L( ) 2 2 r ; r là năng lượng điện trở nhập của nguồn - Cho mạch giao động với L thắt chặt và cố định. Mắc L với C1 được tần số giao động là f1, vướng L với C2 được tần số là f2. + Khi vướng tiếp nối nhau C1 với C2 rồi vướng với L tao được tần số f thỏa : 2 2 2 1 2 fff + Khi vướng tuy vậy song C1 với C2 rồi vướng với L tao được tần số f thỏa : 2 2 2 1 2 111 fff 3. Sự tương tự động gi a giao động năng lượng điện và giao động cơ ại lượng cơ ại lượng năng lượng điện Dao mô tơ Dao động điện x q x” + 2 x = 0 q” + 2 q = 0 v i k m 1 LC m L x = Acos(t + ) q = q0cos(t + ) k 1 C v = x’ = -Asin(t + ) i = q’ = -q0sin(t + ) F u 2 2 2 ( ) v A x 2 2 2 0 ( ) i q q µ R F = -kx = -m2 x 2q u L q C Wđ Wt (WC) Wđ = 1 2 mv2 Wt = 1 2 Li2 Wt Wđ (WL) Wt = 1 2 kx2 Wđ = 2 2 q C 4. Sóng năng lượng điện từ - Vận tốc Viral nhập không khí v = c = 3.108 m/s - Máy vạc hoặc máy thu sóng năng lượng điện kể từ dùng mạch giao động LC thì tần số sóng năng lượng điện kể từ vạc hoặc thu được bằng tần số riêng biệt của mạch. - Cách sóng của sóng năng lượng điện từ c c2 LC f Với: c: véc tơ vận tốc tức thời as nhập chân không; C: năng lượng điện dung của tụ năng lượng điện (F); L: độ tự động cảm của cuộn chạc (H). - Lưu ý: Mạch giao động với L biến hóa kể từ LMin LMax và C biến hóa kể từ CMin CMax thì bước sóng của sóng năng lượng điện kể từ vạc (hoặc thu) Min ứng với LMin và CMin Max ứng với LMax và CMax . 5. Sơ thiết bị khối của sản phẩm vạc và thu thanh vô tuyến đơn giản: - Sơ thiết bị khối của sản phẩm vạc thanh vô tuyến đơn giản: Micrô (1) dẫn đến giao động năng lượng điện với tần số âm; Mạch vạc sóng năng lượng điện kể từ cao tần (2) vạc rời khỏi sóng năng lượng điện kể từ với tần số cao (cỡ MHz) ; Mạch biến hóa điệu (3) trộn giao động năng lượng điện kể từ cao tần với giao động năng lượng điện kể từ âm tần ; Mạch khuếch đại (4) khuếch tán giao động năng lượng điện kể từ cao tần biến hóa điệu ; anten (5) tạo nên ra điện kể từ ngôi trường cao tần Viral nhập không khí. - Sơ thiết bị khối của sản phẩm thu thanh vô tuyến đơn giản: Anten (1) thu sóng năng lượng điện kể từ cao tần biến hóa điệu ; Mạch khuếch tán giao động năng lượng điện kể từ cao tần (2) khuếch tán dao động năng lượng điện kể từ cao tần kể từ anten gửi cho tới ; Mạch tách sóng (3) tách giao động năng lượng điện kể từ âm tần thoát ra khỏi giao động năng lượng điện từ cao tần ; Mạch khuếch tán (4) khuếch tán giao động năng lượng điện kể từ âm tần kể từ mạch tách sóng gửi cho tới ; Loa (5) biến hóa dao 1 2 3 4 5 3 2 1 4 5
- 17. 17 động năng lượng điện trở nên giao động âm. - Ứng dụng của sóng năng lượng điện từ: Sóng vô tuyến năng lượng điện được dùng nhập vấn đề liên hệ. ở đài hát thanh, dao động âm tần được dùng để làm biến hóa điệu (biên phỏng hặc tần số) giao động cao tần. Dao động cao tần đã và đang được biến hóa điệu s được vạc xạ kể từ ăng ten bên dưới dạng sóng năng lượng điện kể từ. Tại đuối thu thanh, nhờ với ăng ten thu, s chiếm được dao động cao tần đã và đang được biến hóa điệu, và tiếp sau đó giao động âm tần lại được tách thoát ra khỏi giao động cao tần biến hóa điệu nhờ quá trình tách sóng, rồi thể hiện loa. - Nguyên tắc cộng đồng của vấn đề liên hệ vị sóng vô tuyến: Phải người sử dụng những sóng năng lượng điện kể từ cao tần thực hiện sóng mang Phải biến hóa điệu sóng đem. Tại nơn thu cần tách sóng âm tần thoát ra khỏi sóng cao tần (sóng mang). Khi tín hiệu thu nhỏ cần khuyếch đại bọn chúng vị mạch khuyếch đại. - Lưu ý u n ng: ng m ng i n ng i n s ng âm n, n số ng n số s ng n HƯƠN . SÓNG ÁNH SÁNG 1. Hiện tượng giã sắc độ sáng. - Đ/n: Là hiện tượng lạ độ sáng bị tách trở nên nhiều color không giống nhau khi trải qua mặt mày phân cơ hội của nhì môi trường trong trong cả. - Đối với as Trắng sau thời điểm trải qua lăng kính thì bị giã sắc trở nên một dải color như ở cầu vồng, tia đỏ au chéo không nhiều nhất tia tím bị chéo tối đa. - Lưu ý: + Hiện tượng giã sắc độ sáng s xẩy ra khi độ sáng Trắng trải qua lăng kính, thấu kính, giọt nước mưa, lưỡng hóa học phẳng lì, bạn dạng mặt mày tuy vậy song ... (các môi trường thiên nhiên nhập suốt) + Hiện tượng cầu vồng là vì hiện tượng lạ giã sắc độ sáng. + Ánh sáng sủa bản năng bên trên những váng dầu, mỡ hoặc sạn bong bóng xà chống (có color sặc sỡ) là vì hiện tại tượng giao trét độ sáng khi sử dụng độ sáng Trắng. Lưu ý: + Nếu tia cho tới là as Trắng chuồn tuy vậy song với lòng lăng kính, tuy nhiên tia ló là chùm tia sáng sủa cũng tuy vậy song với đáy của lăng kính. Thì tia tím phía trên tia đỏ au ở bên dưới. + Nếu tia cho tới là as Trắng sau thời điểm qua quýt lăng kính có một tia chuồn chéo tà tà mặt mày mặt của lăng kính, thì những tia còn lại sở hữu bước sóng dài ra hơn. VD: Sau khi qua quýt LK tia vàng chuồn tà tà mặt mày mặt thì những tia còn sót lại là đỏ au, domain authority cam. - Ánh sáng sủa đơn sắc là độ sáng không biến thành giã sắc + Ánh sáng sủa đơn sắc với tần số xác lập, chỉ tồn tại một color. + Cách sóng của độ sáng đơn sắc v f , truyền nhập chân ko 0 c f 0 0c v n với c c n v .f là triết suất của môi trường thiên nhiên. đ đ đ t đ t t đ t t c v n v n 1 v v c v n v n ậy nhập nằm trong 1 mt as đỏ au truyền nhanh chóng rộng lớn as tím hiết suất của môi trường thiên nhiên tùy thuộc vào bước sóng và t n số as. Thông thường tách suất tách khi tăng. - Chiết suất của môi trường thiên nhiên nhập trong cả tùy thuộc vào sắc tố độ sáng. Đối với độ sáng color đ tách suất của môi ngôi trường là nh nhất, color tím là lớn số 1. - Ánh sáng sủa Trắng là hội tụ của vô số độ sáng đơn sắc làm nên màu biến hóa thiên liên tiếp kể từ đỏ au cho tới tím. Bước sóng của độ sáng trắng: 0,38 m 0,76 m. - ông thức lăng kính: + Tổng quát: sini1 = nsinr1 ; sini2 = nsinr2 ; A = r1 + r2 ; D = (i1 + i2) – A. + Góc triết quang đãng nhỏ: i1 = n.r1 ; i2 = n.r2 ; A = r1 + r2 ; D = (n-1).A + Góc chéo cực kỳ tiểu: i1 = i2 , r1 = r2 = A/2 , Dmin =2.i –A; minD A A sin n.sin 2 2 2. Hiện tượng nhiễu xạ độ sáng. Hiện tượng độ sáng bị chéo phương truyền khi độ sáng truyền qua quýt lỗ nhỏ, hoặc ngay sát mép những vật nhập suốt
- 18. 18 hoặc ko nhập trong cả gọi là hiện tượng lạ nhi u xạ độ sáng. 3. Hiện tượng giao phó trét độ sáng (chỉ xét giao phó trét độ sáng nhập thực nghiệm Iâng). - Đ/n: Là sự tổ hợp của nhì hoặc nhiều sóng độ sáng phối hợp nhập ko gian trong ê xuất hiện tại những vạch sáng sủa và những vạch tối xen k nhau. Các vạch sáng sủa (vân sáng) và những vạch tối (vân tối) gọi là vân giao phó trét. - Hệ thống vân giao phó trét so với as đơn sắc: Là 1 khối hệ thống những vạch color đơn sắc và những vạch tối ở xen k . Đối với as trắng: Chính thân thiện là vân sáng sủa trung tâm, phía hai bên là những dải color tím ở trong đỏ au ở ngoài. - Hiệu lối đi của độ sáng (hiệu quang đãng trình): 2 1 ax d d d D Trong đó: a = S1S2 là khoảng cách thân thiện nhì khe sáng D = OI là khoảng cách kể từ nhì khe sáng sủa S1, S2 cho tới mùng quan liêu sát S1M = d1; S2M = d2 x = OM là (tọa độ) khoảng cách kể từ vân trung tâm tới điểm M tao xét - ị trí toạ phỏng vân sáng: d = k ; k Z λD x = k = k.i a k = 0: Vân sáng sủa trung tâm; k = 1: Vân sáng sủa bậc (thứ) 1; k = 2: Vân sáng sủa bậc (thứ) 2; k > 0 khi d2 > d1, k < 0 khi d2 < d1. - ị trí toạ phỏng vân tối: d = (k + 0,5) ; k Z λD x = (k +0,5) = (k +0,5).i a Với những vân tối không tồn tại định nghĩa bậc giao phó trét. (Vân tối loại 3 ứng với k = 2, loại 5 ứng với k = 4 ...) - Khoảng vân i: Là khoảng cách thân thiện nhì vân sáng sủa hoặc nhì vân tối liên tiếp: λD i = a - Nếu thực nghiệm được tổ chức nhập môi trường thiên nhiên nhập trong cả với tách suất n thì bước sóng và khoảng tầm vân đối với môi trường thiên nhiên ê là: n n n D i i n a n - ể dò la số vân sáng sủa và số vân tối bên trên chiều rộng ngôi trường giao phó trét với chiều nhiều năm L đối xứng qua quýt vân trung tâm): + Số kho ng vân bên trên n a ngôi trường giao phó thoa: n : Phaàn nguyeân p : Phaàn thaäp phaân L = n,p 2.i + Số vân sáng sủa bên trên cả ngôi trường giao phó thoa: (2n + 1) + Số vân tối bên trên cả ngôi trường giao phó thoa: (2n) nếu như p < 0,5 2(n + 1) nếu như p 0,5 + Ví dụ L/2i = 4,5 ==> n = 4; p = 0,5 ==> số vân sáng sủa là 9, số vân tối là 10. L/2i = 5,45 ==> n = 5; p = 0,45 ==> số vân sáng sủa là 11, số vân tối là 11. L/2i = 3,72 ==> n = 3; p = 0,72 ==> số vân sáng sủa là 7, số vân tối là 8. - thạo khoảng tầm vân i biết địa điểm của điểm M (xM) thì: + Tại M là vân sáng sủa khi: xM i = n (n N); + Tại M là vân tối khi: xM i = n + 1 2 - Xác ấn định số vân sáng sủa vân tối gi a nhì điểm M N với toạ phỏng x1, x2 fake sử x1 < x2) + Vân sáng: x1 ki x2 ( và ) + Vân tối: x1 (k+0,5)i x2 ( và ) Số độ quý hiếm k Z là số vân sáng sủa (vân tối) cần thiết tìm Lưu ý: M và N nằm trong phía với vân trung tâm thì x1 và x2 nằm trong vết. M và N không giống phía với vân trung tâm thì x1 và x2 không giống vết. - Xác ấn định khoảng tầm vân i trong vòng với chiều rộng L. thạo trong vòng L với n vân sáng sủa. + Nếu 2 đầu là nhì vân sáng sủa thì: 1 L i n + Nếu 2 đầu là nhì vân tối thì: L i n S1 D S2 d1 d2I O x M a
- 19. 19 + Nếu một đầu là vân sáng sủa còn một đầu là vân tối thì: 0,5 L i n - Sự trùng nhau của những phản xạ 1, 2 ... khoảng tầm vân ứng là i1, i2 ...) + Trùng nhau của vân sáng: xs = k1i1 = k2i2 = ... k11 = k22 = ... + Trùng nhau của vân tối: xt = (k1 + 0,5)i1 = (k2 + 0,5)i2 = ... (k1 + 0,5)1 = (k2 + 0,5)2 = ... - Lưu ý: Vị trí làm nên màu nằm trong color với vân sáng sủa trung tâm là địa điểm trùng nhau của toàn bộ những vân sáng sủa của những bức xạ. - Trong hiện tượng lạ giao phó trét độ sáng Trắng 0 38m 0,76m) + Bề rộng lớn quang đãng phổ bậc k: đ k t ñ t D x k ( ) k i i a + Xác ấn định số vân sáng sủa, số vân tối và những phản xạ ứng bên trên một địa điểm xác lập (đã biết x): + Vân sáng: 76,0 1 38,0 D ax k những độ quý hiếm của k + Vân tối: 76,0 5.0 1 38,0 D ax k những độ quý hiếm của k 4. Sự di dịch của hệ vân giao phó thoa: a, Xê dịch tự sự di dịch của mối cung cấp S: IO OO' .SS' IS Vaân trung taâm d / c ngöôïc chieàu d / c cuûa nguoàn S'IO' thaúng haøng b, Xê dịch tự bạn dạng m t tuy vậy song: 1 (n )eD OO' a ; Vân trung tâm dịch về phía bạn dạng. 5. ách dẫn đến nguôn kết hợp: a) Khe Yâng (đã học). b Lưỡng lăng kính rexnen: S1S2 = a = 2.d1.A(n - 1); i = D/a ==> )1n(A.d.2 )dd( i 1 21 Chiều rộng lớn miền giao phó thoa: MN = 2.d2.A(n -1) c) Lưỡng thấu kính Biê: Gồm một thấu kính được cưa song qua quýt quang đãng tâm rồi: + C1: Hớt chuồn từng nửa 1 phần nhỏ là e rồi ghép vào nhau. Hai nh h i là o thì dẫn đến giao phó trét. Khoảng cơ hội nhì hình họa là : / 1 1 1 2 1 d -d a = S S = 2e. d ; Bề rộng lớn miền giao phó trét là: / / / d.d d)dd(e d d aMN 11 211 1 2 2 ; khoảng tầm vân a )dd( i 2 / 1 ; Cách 1 Cách 2 O O’ S1 S2 I S’ S S S1 S2 O’ O e, n E S S1 S2 O2 O1 M N O d1 d2 D d1 / S S1 S2 O1 O2 M N O d1 d2 D d1 / E S S1 S2 O M N I d1 d2 D
- 20. 20 + Ho c 2 nhằm đệm một miếng bìa mỏng tanh nhằm 2 nửa thấu kính xa nhau 1 khoảng tầm là b. Hai nh h i là thiệt tiếp tục mang lại giao phó trét, khoảng cách nhì hình họa là: / 1 1 1 b.(d +d ) a = d ; Miền giao phó trét là: 1 21 d )dd.(b MN ; Khoảng vân: a D i . d Lưỡng gương phẳng lì rexnen: bao gồm nhì gương phẳng lì bịa chéo nha một góc nhỏ. S1S2 = a = 2.d1.tg = 2.d1.. Chiều rộng lớn miền giao phó thoa: MN = 2.d2.. Khoảng vân .d.2 )dd( i 1 21 . 6. ác loại quang đãng phổ: a, Quang phổ vạc xạ: Là quang đãng phổ của độ sáng tự những hóa học rắn lỏng khí khi được nung rét ở sức nóng phỏng cao phát rời khỏi. Quang phổ vạc xạ của những hóa học chia thành nhì loại: quang đãng phổ liên tiếp và quang đãng phổ vạch. * Quang phổ liên tục: - Là 1 dải sáng sủa làm nên màu biến hóa liên tiếp kể từ đỏ au cho tới tím, tương tự quang đãng phổ của độ sáng mặt mày trời. - Tất cả những vật rắn, lỏng, khí với tỉ khối rộng lớn khi bị nung rét đều vạc rời khỏi quang đãng phổ liên tục - Đặc điểm : quang đãng phổ liên tiếp ko dựa vào thực chất của mối cung cấp sáng sủa tuy nhiên chỉ tùy thuộc vào sức nóng phỏng của vật vạc sáng sủa. Khi sức nóng phỏng của vật càng tốt thì miền quang đãng phổ càng không ngừng mở rộng về as với bước sóng ngắn - Ứng dụng: được chấp nhận xác lập sức nóng phỏng của mối cung cấp sáng * Quang phổ vạch: - Là 1 khối hệ thống những vạch color riêng biệt r ngăn xa nhau vị những khoảng tầm tối. - Khi kích ứng khối khí hoặc tương đối ở áp suất thấp nhằm bọn chúng vạc sáng sủa thì bọn chúng vạc rời khỏi quang đãng phổ vạch vạc xạ. - Đặc điểm: Các yếu tắc không giống nhau thì vạc rời khỏi những qp vạch px không giống nhau: về con số vạch, phỏng sáng sủa, địa điểm, màu sắc của những vạch và phỏng sáng sủa tỉ đối của những vạch. - Ứng dụng: Dùng nhằm phân tách bộ phận vật mẫu. b, Quang phổ hấp thụ: - Là 1 khối hệ thống những vạch tối riêng biệt r phía trên 1 nền quang đãng phổ liên tiếp. - Cần 1 mối cung cấp sáng sủa Trắng nhằm vạc rời khỏi QPLT, thân thiện mối cung cấp sáng sủa và máy qp là đám khí hoặc tương đối được thắp cháy để phát rời khỏi qp vạch hít vào. (Qp mặ ời tuy nhiên hu ượ n ái ấ à p hấp hụ Bề mặ ặ T ời phá u ng phổ i n ụ ) - Đặc điểm: Nhiệt phỏng của mối cung cấp vạc rời khỏi qp vạch hít vào cần nhỏ rộng lớn sức nóng phỏng của mối cung cấp vạc rời khỏi qp liên tiếp. - Ứng dụng: Trong quy tắc phân tách quang đãng phổ. * Hiện tượng hòn đảo sắc ánh sáng: Là hiện tượng lạ khi mối cung cấp vạc rời khỏi qplt đùng một cái tổn thất chuồn thì nền qplt tổn thất chuồn, những vạch tối của qp vạch hít vào trở thành những vạch color của qp vạch vạc xạ. Lúc ê mối cung cấp vạc rời khỏi qp vạch hít vào phát triển thành mối cung cấp vạc rời khỏi qp vạch phát xạ. hứng tỏ đám tương đối với kĩ năng vạc rời khỏi những as đơn sắc nào là thì cũng có thể có kĩ năng hít vào as đó . Tia mặt trời tia tử nước ngoài và tia X: a Tia hồng ngoại: - Định nghĩa : Là những phản xạ ko nhận ra được với bước sóng to hơn bước sóng của độ sáng đỏ au : > 0,76 m - Bản hóa học : là sóng năng lượng điện kể từ . S S1 S2 I O M N d2 d1 G2 G1
- 21. 21 - Nguồn vạc sinh : Tất cả những vật nung rét đều vạc rời khỏi tia mặt trời (mặt trời, khung người người, đèn điện . . .) Có 50% tích điện Mặt Trời thuộc sở hữu vùng mặt trời. - Đặc điểm : Tác dụng sức nóng, td lên kính hình họa mặt trời, td chất hóa học, hoàn toàn có thể biến hóa điệu như sóng năng lượng điện kể từ cao tần. - Ứng dụng : Dùng nhằm sưởi rét, sây thô, tự sướng mặt trời, nhập cái điều khiển và tinh chỉnh kể từ xa: truyền họa, xe hơi. b Tia tử ngoại: - Định nghĩa : Là những phản xạ ko nhận ra được, với bước sóng nhỏ rộng lớn bước sóng của độ sáng tím : < 0,38 m - Bản hóa học : là sóng năng lượng điện kể từ . - Nguồn đột biến : Vật bị nung rét bên trên 20000 C vạc rời khỏi tia tử ngoại Nguồn vạc rời khỏi tia tử nước ngoài : mặt mày trời, hồ nước quang đãng năng lượng điện . . . Có 9% tích điện Mặt Trời thuộc sở hữu vùng tử nước ngoài. - Đặc điểm : Tác dụng mạnh lên kính hình họa, thực hiện vạc quang đãng một vài hóa học, thực hiện ion hóa không gian, tạo nên những phản ứng quang đãng hóa, quang đãng ăn ý. Bị thủy tinh anh và nước hít vào mạnh. Có một vài tính năng sinh học - Ứng dụng : Dùng nhằm tiệt trùng, trị căn bệnh bé xương. (Ứng dụng của td sinh học: hủy hoại tế bào) Phát hiện tại khe hở, vết xước bên trên mặt phẳng thành phầm. (Ứng dụng của td thực hiện vạc quang đãng một vài chất) c, Tia Rơnghen: - Phát hiện tại tia X: Mỗi khi một chùm tia catôt – tức là chùm tia eelectron với tích điện rộng lớn – đập vào trong 1 vật rắn thì vật ê vạc rời khỏi tia X. - Bản hóa học : là sóng năng lượng điện kể từ với bước sóng cực kỳ ngắn ngủi cỡ 10-11 m 10-8 m - Tính hóa học : Có kĩ năng đâm xuyên rộng lớn, hoàn toàn có thể truyền qua quýt giấy má, mộc . . . tuy nhiên truyền qua quýt sắt kẽm kim loại thì khó khăn rộng lớn. Kim loại với lượng riêng biệt càng rộng lớn thì ngăn chặn tia Rơnghen càng chất lượng (chì . . ) Tác dụng mạnh lên phim hình họa. Làm vạc quang đãng một vài chất Làm ion hố hóa học khí Có tính năng sinh lí, hủy diệt tế bào, khử vi khuẩn - Công dụng : Trong hắn học tập : dùng để làm chiếu năng lượng điện, chụp năng lượng điện, trị một vài ung thư. Trong công nghiệp : dùng để làm dò la tàn tật bên phía trong thành phầm, sản xuất máy đo liều gàn lượng tia rơnghen. 6. Thang sóng năng lượng điện từ: - Sóng vô tuyến: Cách sóng kể từ vài ba chục km cho tới vài ba milimet. - Tia hồng ngoại: Cách sóng kể từ vài ba mini mét cho tới 0,76μm. - Ánh sáng sủa khả kiến: Cách sóng kể từ 0,76μm cho tới 0,38μm. - Tia tử ngoại: Cách sóng kể từ 3,8.10-7 m cho tới 10-9 m. - Tia X: Cách sóng kể từ 10-8 m cho tới 10-11 m. - Tia gamma: Cách sóng kể từ 10-12 m cho tới 10-15 m. Sóng vô tuyến, tia mặt trời, độ sáng khả loài kiến, tia tử nước ngoài, tia X và tia gamma đều sở hữu thực chất là sóng điện từ tuy vậy với bước sóng không giống nhau nên với đặc thù, tính năng không giống nhau và mối cung cấp vạc, cơ hội thu bọn chúng cũng khác nhau. HƯƠN I. LƯỢN TỬ ÁNH SÁN 1. Hiện tượng quang đãng điện: - Hiện tượng quang đãng năng lượng điện ngoài: Hiện tượng độ sáng thực hiện nhảy những êlectron thoát ra khỏi mặt mày sắt kẽm kim loại gọi là hiện tại tượng quang năng lượng điện. - Hiện tượng quang đãng năng lượng điện nhập (quang dẫn): Hiện tượng độ sáng giải hòa những êlectron link trở nên các êlectron dẫn và những lỗ rỗng nằm trong nhập cuộc nhập quy trình dẫn năng lượng điện, gọi là hiện tượng lạ quang đãng năng lượng điện nhập. - Định luật về số lượng giới hạn quang đãng điện: Đối với từng sắt kẽm kim loại, độ sáng kích ứng cần với bước sóng ngắn ngủi hơn hoặc vị số lượng giới hạn quang đãng năng lượng điện 0 của sắt kẽm kim loại ê, mới mẻ tạo nên được hiện tượng lạ quang đãng năng lượng điện. ==> Các hiện tượng lạ quang đãng năng lượng điện và những ấn định luật quang đãng năng lượng điện chứng minh độ sáng với đặc thù phân tử. Vùng đ : 0,640 0,760m m Vùng cam : 0,590 0,650m m Vùng vàng : 0,570 0,600m m Vùng l c : 0,500 0,575m m Vùng lam : 0,450 0,510m m Vùng chàm : 0,440 0,460m m Vùng tím : 0,38 0,440m m
- 22. 22 - Ứng dụng của những hiện tượng lạ quang đãng năng lượng điện trong những tế bào quang đãng năng lượng điện, trong những khí cụ nhằm biến hóa những tín hiệu độ sáng trở nên tín hiệu năng lượng điện, trong những quang đãng năng lượng điện trở, pin quang đãng năng lượng điện. 2. Thuyết lượng tử độ sáng. - Giả thuyết của Plăng: Lượng tích điện tuy nhiên từng lấn một vẹn toàn tử hoặc phân tử hít vào hoặc vạc xạ có mức giá trị trọn vẹn xác lập và bằng hf; nhập ê f là tần số của độ sáng bị hít vào hoặc vạc xạ, h là 1 trong những hằng số. (h = 6,625.10-34 Js). - Năng lượng một lượng tử độ sáng (hạt phôtôn) hc hf Trong ê h = 6,625.10-34 Js là hằng số Plăng; c = 3.108 m/s là véc tơ vận tốc tức thời độ sáng nhập chân không; f, là tần số, bước sóng của độ sáng (của bức xạ). Khi as truyền rằng những lượng tử as không biến thành thay cho thay đổi ko dựa vào k/c cho tới mối cung cấp sáng - Mỗi phôtôn của as đơn sắc với năng lượng: = hf = hc/ = mc2 ==> Khối lượng kha khá tính của phôtôn: m = /c2 = h/(c) ==> Động lượng của phôtôn: p = mc = h/ - Lưu ý: hông với hôtôn đ ng yên tĩnh, hôtôn chỉ tồn vào đúng thời điểm nó vận động – khi đ ng yên tĩnh lượng của nó bằng ko. - Thuyết lượng tử ánh sáng: + AS được tạo nên trở nên vị những phân tử gọi là phôtôn. + Với từng as đơn sắc với tần số f, những phôtôn đếu như thể nhau, từng phôtôn đem tích điện vị hf. + Phôtôn cất cánh chuồn với véc tơ vận tốc tức thời c = 3.108 m/s dọc từ những tia sáng sủa. + Mỗi phiên 1 vẹn toàn tử hoặc phân tử vạc xạ hoặc hít vào as thì bọn chúng vạc rời khỏi hoặc hít vào 1 phôtôn. 3. Hiện tượng quang đãng điện *Công thức Anhxtanhvề hiện tượng lạ quang đãng điện: 2 0Maxmvhc hf A 2 Trong đó 0 hc A = λ là công bay của sắt kẽm kim loại dùng để catốt; 0 là số lượng giới hạn quang đãng năng lượng điện của sắt kẽm kim loại dùng để catốt v0Max là véc tơ vận tốc tức thời thuở đầu của electron quang đãng năng lượng điện khi bay ngoài catốt f, là tần số, bước sóng của độ sáng kích thích * Để loại quang đãng năng lượng điện triệt chi tiêu thì UAK Uh (Uh < 0), Uh gọi là hiệu năng lượng điện thế hãm 2 0Max h mv eU = 2 Lưu ý: Trong một vài câu hỏi người tao lấy Uh > 0 thì này đó là khuôn khổ. ối với tia Rơnghen X: - Cường phỏng loại năng lượng điện nhập ống Rơnghen: i = Ne Với N là số electron cho tới đập và đối catốt trong một giây. - Định lí động năng: Eđ – Eđo = eUAK Với Eđ = mv2 /2 là động năng của electron ngay lập tức trước lúc đập nhập đối catôt và Eđo = mvo 2 /2 là động năng của electron ngay lập tức sau thời điểm bứt thoát ra khỏi catôt, thông thường thì Eđo = 0. ==> Eđ = eUAK - Định luật bảo toàn năng lượng: Eđ = + Q = hf + Q + Động năng của electron trở thành tích điện tia X và thực hiện rét đối catôt. + Với là tích điện tia X và Q là sức nóng lượng thực hiện rét đối catôt. - Cách sóng nhỏ nhất của phản xạ tự ống Rơnghen vạc rời khỏi ứng với tình huống toàn cỗ động năng của electron Eđ (ngay trước lúc đập nhập đối catôt) trở thành tích điện của tia X: Từ Eđ = + Q = hf + Q ==> Eđ hf = hc/ ==> hc/ Eđ ==> min = hc/ Eđ Với: h = 6,625.10-34 Js là hằng số Plăng, c = 3.108 m/s là véc tơ vận tốc tức thời as nhập chân ko. 4. một số ít công thức liên quan: * Xét vật xa lánh về năng lượng điện, với năng lượng điện thế cực lớn VMax và khoảng cách cực lớn dMax tuy nhiên electron vận động trong điện ngôi trường cản với độ mạnh E được xem theo đòi công thức: 2 Max 0Max Max 1 e V = mv = e Ed 2 * Với U là hiệu năng lượng điện thế thân thiện anốt và catốt, vA là vận tốc cực lớn của electron khi đập nhập anốt, vK = v0Max là tốc độ thuở đầu cực lớn của electron khi tách catốt thì: 2 2 AK A K 1 1 e U = mv - mv 2 2 = EđA – EđK = EđA – ( - A)
- 23. 23 * Công suất chiếu sáng: P.. = N =N.hc/ Trong ê N là số phôtôn cho tới mặt phẳng KL hoặc được vạc vị mối cung cấp trong một giây. * Cường phỏng loại quang đãng năng lượng điện bão hòa: Ibh = n.e Trong ê n là số electrôn quang đãng năng lượng điện cho tới anôt trong những giây, e = 1,6.10-19 C * Hiệu suất lượng tử (hiệu suất quang đãng điện): n H = N Với n và N là số electron quang đãng năng lượng điện bứt ngoài catốt và số phôtôn đập nhập catốt trong một giây. * Bán kính tiến trình của electron khi vận động với véc tơ vận tốc tức thời v nhập kể từ ngôi trường đều B : sinBe mv R ( Bv, ) Lưu ý: Hiện tượng quang đãng năng lượng điện xẩy ra khi được chiếu bên cạnh đó nhiều phản xạ thì khi tính những đại lượng: Tốc độ ban đầu cực lớn v0Max, hiệu năng lượng điện thế hãm Uh, năng lượng điện thế cực lớn VMax, … đều được xem ứng với phản xạ với Min (hoặc fMax) 5. Quang trở và pin quang đãng điện: - Quang năng lượng điện trở là một trong năng lượng điện trở thực hiện vị hóa học quang đãng dẫn. Điện trở của chính nó hoàn toàn có thể thay cho thay đổi kể từ vài ba mêgaôm khi không được phát sáng xuống cho tới vài ba chục ôm khi được phát sáng. - Sạc Pin quang đãng năng lượng điện (còn gọi là pin mặt mày trời) là một trong mối cung cấp năng lượng điện chạy vị tích điện as. Nó biến hóa thẳng quang năng trở nên năng lượng điện năng. Sạc Pin hoạt động và sinh hoạt phụ thuộc hiện tượng lạ quang đãng năng lượng điện nhập xẩy ra ở kề bên 1 lớp ngăn. 6. Sự vạc quang: - Sự vạc quang đãng là một vài hóa học với kĩ năng hít vào as với bước sóng này nhằm vạc rời khỏi as với bước sóng không giống. - Đặc điểm của sự việc vạc quang: là nó còn kéo dãn 1 thời hạn sau thời điểm tắt as kích ứng. - Huỳnh quang: Là sự vạc quang đãng của những hóa học lỏng và hóa học khí, với điểm sáng là as vạc quang đãng tắt cực kỳ nhanh chóng sau khi tắt as kích ứng. Ánh sáng sủa huỳnh quang đãng với bước sóng dài ra hơn bước sóng của as kích thích: hq > kt. - Lân quang: Là sự vạc quang đãng của những hóa học rắn, với điểm sáng là as vạc quang đãng hoàn toàn có thể kéo dãn 1 khoảng tầm thời gian nào ê sau thời điểm tắt as kích ứng. Ứng dụng: sản xuất những loại đạp bên trên những biển lớn báo giao thông vận tải, tượng vạc sáng sủa... 7. Tiên đề Bo - Quang phổ vẹn toàn tử Hiđrô - Tiên đề về hiện trạng dừng: Nguyên t chỉ tồn bên trên trong mỗi hiện trạng với tích điện xác lập, gọi là các trạng thái giới hạn. Trong hiện trạng giới hạn vẹn toàn t ko b c xạ. Trong những hiện trạng giới hạn của vẹn toàn t , êlectrôn chỉ vận động xung quanh phân tử nhân bên trên những quĩ đạo với bán kính trọn vẹn xác lập gọi là những quĩ đạo giới hạn. - Tiên đề về việc phản xạ và haapf thị tích điện của vẹn toàn tử: + hi vẹn toàn t gửi kể từ hiện trạng giới hạn với tích điện Ecao sang trạng thái giới hạn với m c tích điện Ethấ (với Ecao > Ethấ ) thì nguyên t hát rời khỏi 1 hôtôn với tích điện đích thị vị hiệu Ecao - Ethấ : = hf = hc = Ecao - E hấp + trái lại, nếu như 1 vẹn toàn t đang được hiện trạng giới hạn với năng lượng thấ Ethấ tuy nhiên hấ thu được một hôtôn với tích điện h đích thị vị hiệu Ecao - Ethấ thì nó gửi lên trạng thái dừng với tích điện Ecao to hơn. ==> Nguyên tử luôn luôn với Xu thế gửi kể từ nấc tích điện cao về nấc tích điện thấp rộng lớn. * Bán kính tiến trình giới hạn loại n của electron trong nguyên tử hiđrô: rn = n2 r0 Với r0 =5,3.10-11 m là nửa đường kính Bo (ở tiến trình K); n = 1, 2, 3, 4, 5, 6... * Năng lượng electron nhập vẹn toàn tử hiđrô: n 2 13,6 E = - (eV) n Với n N* . * Sơ thiết bị nấc năng lượng - Dãy Laiman: Nằm nhập vùng tử ngoại Ứng với e gửi kể từ tiến trình phía bên ngoài về tiến trình K Lưu ý: Vạch nhiều năm nhất LK khi e gửi kể từ L K Vạch nhanh nhất K khi e gửi kể từ K. - Dãy Banme: Một phần ở trong vùng tử nước ngoài, một phần ở trong vùng độ sáng nhìn thấy Ứng với e gửi kể từ tiến trình phía bên ngoài về tiến trình L nhận phôtôn vạc phôtôn Ecao Ethấp Laiman K M N O L P Banme Pasen HHHH n=1 n=2 n=3 n=4 n=5 n=6
- 24. 24 Vùng độ sáng nhận ra với 4 vạch: Vạch đỏ au H ứng với e: M L Vạch lam H ứng với e: N L Vạch chàm H ứng với e: O L Vạch tím H ứng với e: P.. L Lưu ý: Vạch nhiều năm nhất ML (Vạch đỏ au H ) Vạch nhanh nhất L khi e gửi kể từ L. - Dãy Pasen: Nằm nhập vùng hồng ngoại Ứng với e gửi kể từ tiến trình phía bên ngoài về tiến trình M Lưu ý: Vạch nhiều năm nhất NM khi e gửi kể từ N M. Vạch nhanh nhất M khi e gửi kể từ M. - Mối contact thân thiện công việc sóng và tần số của những vạch quang đãng phổ của vẹn toàn kể từ hiđrô: 13 12 23 1 1 1 và f13 = f12 +f23 (như nằm trong véctơ) 8. Sơ lược về laze: - Laze là phiên âm của LASER, tức thị máy khuyếch đại as vị s hát xạ c m ng. - Laze là một trong mối cung cấp sáng sủa vạc rời khỏi 1 chùm sáng sủa với độ mạnh rộng lớn dựa vào phần mềm của hện tượng vạc xạ cảm ứng - Đặc điểm của tia laze với tính đơn sắc, tính triết lý, tính phối hợp cực kỳ cao và độ mạnh rộng lớn. - Tùy nhập vật tư vạc xạ người tao sản xuất rời khỏi laze khí, laze rắn và laze phân phối dẫn. Đối với laze rắn, laze rubi (hồng ngọc) là Al2O3 với trộn Cr2O3 red color của tia laze là vì as đỏ au của hồng ngọc do ion crôm vạc rời khỏi khi gửi kể từ hiện trạng kích ứng về hiện trạng cơ bản 9. Lưỡng tính sóng phân tử của ánh sáng: - Ánh sáng sủa vừa phải với t/c sóng, vừa phải với t/c phân tử vậy as với lưỡng tính sóng phân tử. - Khi bước sóng của as càng ngắn ngủi (thì tích điện của phôtôn càng lớn), thì t/c phân tử thể hiện tại càng đậm nét: Tính đâm xuyên, td quang đãng năng lượng điện, td iôn hóa, td vạc quang đãng. Ngược lại khi bước sóng của as càng nhiều năm (thì tích điện của phôtôn càng nhỏ), thì t/c sóng thể hiện tại càng đậm nét: d để ý thấy hiện tượng lạ giao phó trét, hiện tượng lạ giã sắc của những as ê. HƯƠN VII. ẬT LÝ H T NHÂN 1. ấu tạo nên hật nhân vẹn toàn tử ơn vị lượng vẹn toàn tử: a ấu tạo nên phân tử nhân vẹn toàn tử: - Cấu tạo: + Hạt nhân vẹn toàn tử được kết cấu kể từ những prôtôn (mang năng lượng điện yếu tắc dương), và những nơtron (trung hoà điện), gọi cộng đồng là nuclôn. + Hạt nhân của những yếu tắc với vẹn toàn tử số Z thì chứa chấp Z prôton và N nơtron; A = Z + N được gọi là số khối. + Các nuclôn link cùng nhau vị lực phân tử nhân. Lực phân tử nhân không tồn tại nằm trong thực chất với lực tĩnh năng lượng điện hoặc lực hấp dẫn; nó là loại lực mới mẻ truyền tương tác Một trong những nuclôn nhập phân tử nhân (lực tương tác mạnh). Lực phân tử nhân chỉ đẩy mạnh tính năng nhập phạm vi độ cao thấp phân tử nhân (cỡ 10-15 m). - Bán kính hạn nhân tăng chậm rì rì theo đòi số khối A: r = r0.A1/3 . Với r0 = 1,2 Fecmi; 1 Fecmi = 10-15 m. - Đồng vị: Các vẹn toàn tử tuy nhiên phân tử nhân với nằm trong số prôton Z tuy nhiên không giống số nơtron N gọi là những đồng vị. b một số ít đơn vị chức năng hoặc người sử dụng nhập LHN: - Đơn vị lượng vẹn toàn tử: Đơn vị u có mức giá trị bằng 1 12 khối lượng vẹn toàn tử của đồng vị 12 6C , cụ thể: 1u = 1,66055.10-27 kg ; 1u = 931,5 Mev c2 ==> 1uc2 = 931,5MeV - u xấp xỉ vị lượng của một nuclôn nên phân tử nhân với số khối A thì với lượng xấp xỉ vị A u . - Đơn vị năng lượng: 1 eV = 1,6.10-19 J ==> 1 MeV = 106 .1,6.10-19 J = 1,6.10-13 J - một số ít đơn vị chức năng n/tử thông thường gặp: mP = 1,67262.10-27 kg = 1,007276 u ; mn = 1.67493.10-27 kg = 1,008665 u ; me = 9,1.10-31 kg = 0,0005486 u; - Các ước và bội : G 109 ; M 106 ; k 103 ; m 10-3 ; 10-6 ; n 10-9 ; p 10-12 2. Hệ thức Anhxtanh phỏng hụt khối tích điện liên kết: - Hạt nhân với lượng ngủ m0, vận động với véc tơ vận tốc tức thời v, với tích điện tính theo đòi công thức:E = m0c2 + Wđ 12 23 13 1 2 3
- 25. 25 Trong ê Wđ = m0v2 /2 = ( 1 1 - v2 c2 - 1)m0c2 là động năng của phân tử nhân. - Một vật với lượng m0 ở hiện trạng ngủ, khi vận động với véc tơ vận tốc tức thời v, lượng của vật s tăng lên thành m với m = m0 1 - v2 c2 - Ta hoàn toàn có thể ghi chép hệ thức Anhxtanh: E = mc2 . ==> Wđ = E – E0 ; Với E0 = m0c2 là tích điện ngủ của vật. - ộ hụt khối:: m = [Z.mp + (A – Z).mn] – mx hối lượng của một phân tử nhân luôn luôn nh rộng lớn tổng lượng của những nuclôn tạo nên trở nên phân tử nhân đó - Năng ượng i n ết: ΔE = Δmc2 Sự tạo nên trở nên phân tử nhân toả tích điện ứng ΔE, gọi là tích điện link của phân tử nhân (vì muốn tách phân tử nhân trở nên những nuclôn thì nên cần tốn một tích điện vị ΔE). - Năng lượng link riêng biệt : = ΔE/A (là tích điện link tính cho một nuclôn). Năng lượng link riêng biệt càng rộng lớn thì phân tử nhân càng vững chắc. 3. Phản ứng phân tử nhân a, ịnh ngh a: - Phản ứng phân tử nhân là quy trình biến hóa của những phân tử nhân. - Phản ứng phân tử nhân được chia thành nhì loại: + Phản ứng phân tử nhân tự động phát: là quy trình tự động phân tan của một phân tử nhân ko vững chắc trở nên những hạt nhân không giống. A C + D Trong số đó A: phân tử nhân mẹ; C: phân tử nhân con; D: tia phóng xạ (, , ...) + Phản ứng phân tử nhân kích thích: là quy trình những phân tử nhân tương tác cùng nhau trở nên những phân tử nhân không giống. A + B C + D - Phương trình phản ứng: 31 2 4 1 2 3 41 2 3 4 AA A A Z Z Z ZX X X X Trong số những phân tử này hoàn toàn có thể là phân tử sơ cấp cho như nuclôn, electrôn, phôtôn ... - Trường ăn ý nhất là sự phóng xạ: X1 X2 + X3; X1 là phân tử nhân u, X2 là phân tử nhân con cái, X3 là phân tử hoặc b, ác ấn định luật bảo toàn nhập phản xạ phân tử nhân: + chỉ bảo toàn số nuclôn (số khối): A1 + A2 = A3 + A4 + chỉ bảo toàn năng lượng điện (nguyên tử số): Z1 + Z2 = Z3 + Z4 + chỉ bảo toàn động lượng: 1 2 3 4 1 1 2 2 4 3 4 4m m m mp p p p hoặc v v v v + chỉ bảo toàn năng lượng: 1 2 3 4X X X XK + K +ΔE = K + K ==> 3 4 1 2X X X XΔE = K +K -(K +K ) Trong đó: E là tích điện phản xạ phân tử nhân 21 2 X x xK m v là động năng vận động của phân tử X - Lưu ý: + Không với ấn định luật bảo toàn lượng. + Mối mối quan hệ thân thiện động lượng pX và động năng KX của phân tử X là: 2 X X Xp = 2m K - Năng lượng phản xạ phân tử nhân: E = (M0 - M)c2 Trong đó: 1 đôi mươi X XM m m là tổng lượng những phân tử nhân trước phản xạ. 3 4X XM m m là tổng lượng những phân tử nhân sau phản xạ. Lưu ý: + Nếu M0 > M thì phản xạ toả tích điện E bên dưới dạng động năng của những phân tử X3, X4 hoặc phôtôn . Các phân tử sinh rời khỏi có tính hụt khối to hơn nên vững chắc rộng lớn. + Nếu M0 < M thì phản xạ thu tích điện E bên dưới dạng động năng của những phân tử X1, X2 hoặc phôtôn . Các phân tử sinh rời khỏi có tính hụt khối nhỏ rộng lớn nên xoàng xĩnh vững chắc. - Trong phản xạ phân tử nhân 31 2 4 1 2 3 41 2 3 4 AA A A Z Z Z ZX X X X Các phân tử nhân X1, X2, X3, X4 có: Năng lượng link riêng biệt ứng là 1, 2, 3, 4. Năng lượng link ứng là E1, E2, E3, E4 ; Độ hụt khối ứng là m1, m2, m3, m4 Năng lượng của phản xạ phân tử nhân : E = A33 +A44 - A11 - A22 E = E3 + E4 – E1 – E2 E = (m3 + m4 - m1 - m2)c2 c, Quy tắc dịch gửi của sự việc phóng xạ + Phóng xạ ( 4 2 He ): 4 4 2 2 A A Z ZX He Y So với phân tử nhân u, phân tử nhân con cái lùi 2 dù nhập bảng tuần trả và với số khối tách 4 đơn vị chức năng.
- 26. 26 Là hn Hêli ( eH4 2 ), đem năng lượng điện dương (+2e) nên bị chéo về bạn dạng âm khi cất cánh qua quýt tụ năng lượng điện. Chuyển động với vận tốc cỡ 2.107 m/s, quãng lối đi được nhập không gian cỡ 8cm, nhập vật rắn cỡ vài ba milimet. ==> kĩ năng đâm xuyên xoàng xĩnh, với kĩ năng iôn hóa hóa học khí. + Phóng xạ - ( 1 0 e ): 0 1 1 A A Z ZX e Y So với phân tử nhân u, phân tử nhân con cái tiến bộ 1 dù nhập bảng tuần trả và với nằm trong số khối. Thực hóa học của phóng xạ - là một phân tử nơtrôn trở thành một phân tử prôtôn, một phân tử electrôn và một hạt nơtrinô: n p e v Bản hóa học (thực chất) của tia phóng xạ - là phân tử electrôn ( e0 1 ), đem năng lượng điện âm (-1e) nên bị chéo về phía bạn dạng dương của tụ. Hạt nơtrinô (v) ko đem năng lượng điện, ko lượng (hoặc cực kỳ nhỏ) vận động với véc tơ vận tốc tức thời của ánh sáng và đa số ko tương tác với vật hóa học. Phóng rời khỏi với véc tơ vận tốc tức thời ngay sát vị véc tơ vận tốc tức thời as. Iôn hóa hóa học khí yếu hèn rộng lớn tia . Khả năng đâm xuyên mạnh, chuồn được vài ba mét nhập không gian và vài ba milimet nhập sắt kẽm kim loại. + Phóng xạ + ( 1 0 e ): 0 1 1 A A Z ZX e Y So với phân tử nhân u, phân tử nhân con cái lùi 1 dù nhập bảng tuần trả và với nằm trong số khối. Thực hóa học của phóng xạ + là một phân tử prôtôn trở thành một phân tử nơtrôn, một phân tử pôzitrôn và một hạt nơtrinô: p n e v Bản hóa học (thực chất) của tia phóng xạ + là phân tử pôzitrôn (e+ ), đem năng lượng điện dương (+e) nên chéo về phía bạn dạng âm của tụ năng lượng điện (lệch nhiều hơn thế tia và đối xứng với tia - ). Phóng rời khỏi với véc tơ vận tốc tức thời ngay sát vị véc tơ vận tốc tức thời as. Iôn hóa hóa học khí yếu hèn rộng lớn tia . Khả năng đâm xuyên mạnh, chuồn được vài ba mét nhập không gian và vài ba milimet nhập sắt kẽm kim loại. + Phóng xạ gamma (hạt phôtôn) Có thực chất là sóng năng lượng điện kể từ với bước sóng rắt ngắn ngủi (< 0,01nm). Là chùm phôtôn với tích điện cao. Hạt nhân con cái sinh rời khỏi ở hiện trạng kích ứng với nấc tích điện cao E1 gửi xuống nấc năng lượng thấp E2 bên cạnh đó phóng rời khỏi một phôtôn với năng lượng: 1 2 hc hf E E Là phản xạ năng lượng điện kể từ ko đem năng lượng điện nên không biến thành chéo nhập năng lượng điện ngôi trường và kể từ ngôi trường. Có những t/c như tia Rơnghen, với kĩ năng đâm xuyên rộng lớn, chuồn được vài ba mét nhập bê tông và vài centimét nhập chì và cực kỳ gian nguy. Trong phóng xạ không tồn tại sự biến hóa phân tử nhân phóng xạ thông thường đi kèm theo theo đòi phóng xạ và . 4. ịnh luật phóng xạ: - ố nguy nan n ử (hạ nhân) hấ ph ng xạ n ại s u hời gi n : 0 0 0 k t- N-λtTN = N .2 = N .e = 2 - ố hạ nguy nan n ử phân tan thông qua số phân tử nhân con cái được tạo nên trở nên và thông qua số phân tử ( hoặc e- hoặc e+ ) được tạo thành: -λt 0 0ΔN = N - N = N (1-e ) - Khối ượng hấ ph ng xạ n ại s u hời gi n : t - -λt 0T 0 0 k m m = m .2 = m .e = 2 Trong đó: + Với NA = 6,0221.1023 mol-1 là số Avôgađrô. + A là số khối của vẹn toàn tử. + N0, m0 là số vẹn toàn tử (hạt nhân), lượng hóa học phóng xạ thuở đầu. + T là chu kỳ luân hồi phân phối rã ln 2 T là khoảng tầm thời hạn 1/2 số phân tử nhân phân tan. + ln2 0,693 λ = = T T là hằng số phóng xạ, đặc thù mang lại hóa học phóng xạ đang được xét. + và T ko tùy thuộc vào những tác dụng phía bên ngoài (như sức nóng phỏng, áp suất ...) tuy nhiên chỉ phụ thuộc thực chất bên phía trong của hóa học phóng xạ. + k = t T : số chu kì phân phối tan nhập thời hạn t
- 27. 27 - Khối ượng hấ ph ng xạ s u hời gi n : -λt 0 0Δm = m -m = m (1-e ) - Ph n ăm ( gi m) hấ ph ng xạ ị phân : 0 1 tm e m - Ph n ăm hấ ph ng xạ n ại: 0 2 t m tT e m - ối i n h gi hối hận ượng và số hạ nhân: A N N = m. A - Khối lượng hóa học vừa được tạo nên trở nên sau thời hạn t: -λt -λt1 0 1 1 1 0 A A A N AΔN m = A = (1-e ) = m (1-e ) N N A Trong đó: A, A1 là số khối của hóa học phóng xạ thuở đầu và của hóa học vừa được tạo nên thành NA = 6,022.10-23 mol-1 là số Avôgađrô. Lưu ý: Trường ăn ý phóng xạ + , - thì A = A1 m1 = m - Đ ph ng xạ H: Là đại lượng đặc thù mang lại tính phóng xạ mạnh hoặc yếu hèn của một lượng hóa học phóng xạ, đo bằng số phân tan trong một giây: t - -λt 0T 0 0 k H H = H .2 = H .e = λN = 2 0 tH e H + Với: H0 = N0 là phỏng phóng xạ thuở đầu. + Đơn vị: Becơren (Bq); 1Bq = 1 phân rã/giây ; hoặc Curi (Ci); 1 Ci = 3,7.1010 Bq ==> Đ gi m ph ng xạ (%): -λt0 0 0 0 H - HΔH H = = 1- = 1-e H H H Lưu ý: Khi ính ph ng xạ H, H0 (B ) hì hu ỳ ph ng xạ T ph i ổi n vị giây(s) Bảng quy luật phân rã t = T 2T 3T 4T 5T 6T Số phân tử còn sót lại N0/2 N0/4 N0/8 N0/16 N0/32 N0/64 Số phân tử đang được phân tan N0/2 3 N0/4 7 N0/8 15 N0/16 31 N0/32 63 N0/64 Tỉ lệ % đang được phân tan 50% 75% 87.5% 93.75% 96.875% Tỉ lê đang được tan và còn sót lại 1 3 7 15 31 63 - ng dụng của những đồng vị phóng xạ: nhập cách thức vẹn toàn tử khắc ghi, nhập khảo cổ ấn định tuổi tác cổ vật dựa nhập lượng cacbon 14. . Phản ứng phân bắt bẻ phản xạ sức nóng hạch: a Phản ứng phân hạch: - P..ư phân hạch: một phân tử nhân cực kỳ nặng trĩu khi hít vào một nơtron s vỡ trở nên nhì phân tử nhân nhẹ nhàng rộng lớn, tất nhiên 1 vài nơtrôn. Năng lượng lan rời khỏi nhập phản xạ cỡ 210 MeV. Sự phân bắt bẻ của 1g 235 U giải hòa một tích điện vị 8,5.1010 J tương tự với tích điện của 8,5T kêu ca hoặc 2 tấn dầu lan rời khỏi khi cháy không còn. - P..ư chạc truyền: Gọi k là thông số nhân nơtrôn, là số nơtrôn còn sót lại sau 1 p.ư h.n cho tới kích ứng những h.n không giống. Khi k 1 xẩy ra p.ư phân bắt bẻ chạc chuyền: + Khi k < 1, p.ư phân bắt bẻ dây chuyền sản xuất tắt nhanh chóng. + Khi k = 1, p.ư phân bắt bẻ dây chuyền sản xuất tự động giữ lại và tích điện vạc rời khỏi ko thay đổi theo đòi thời hạn. + Khi k > 1, p.ư phân bắt bẻ dây chuyền sản xuất tự động giữ lại và tích điện vạc rời khỏi tăng nhanh chóng và hoàn toàn có thể tạo nên bùng phát. - Khối lượng cho tới hạn: là lượng ít nhất của hóa học phân bắt bẻ nhằm p.ư phân bắt bẻ dây chuyền sản xuất giữ lại. Với 235 U lượng cho tới hạn cỡ 15 kilogam, với 239 Pu nhập cỡ 5 kilogam. b Phản ứng sức nóng bắt bẻ p.ư tổ hợp h.n : - Hai hoặc nhiều phân tử nhân cực kỳ nhẹ nhàng, hoàn toàn có thể kết phù hợp với nhau trở nên một phân tử nhân nặng trĩu rộng lớn. Phản ứng này chỉ xảy ra ở sức nóng phỏng cực kỳ cao, nên gọi là phản xạ sức nóng bắt bẻ. Con người mới mẻ chỉ tiến hành được phản xạ này dưới dạng ko trấn áp được (bom H). - Điều khiếu nại nhằm p.ư phối hợp h.n xảy ra: + Phải fake lếu láo ăn ý nhiên liệu thanh lịch hiện trạng plasma bằng phương pháp fake sức nóng phỏng lên đến 108 độ.
Bạn đang xem: Công Thức Vật Lý
Xem thêm: Những quán internet ở làng đại học bây giờ ra sao?
Xem thêm: [ToMo] Tính Cách Alpha, Beta, Omega, Delta, Sigma - Bạn Thuộc Loại Nào?
Bình luận